میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

داستان میگ۲۵ به امریکا بر می گردد زمانی که ارتش امریکا تصمیم  یه خدمت  گیری طرح بمب افکن مافوق صوت ایکس بی ۷۰ را داشت  ،بمب افکنی  که دارای  سقف پروازی بالای ۲۱۰۰۰ متر و سرعت بیش از ۳ ماخ بود تا در حریم  هوایی شوروی در  ارتفاع بالا نفوذ  کند.

از انجای که اولویت شوروی دفاع از اسمان کشور بود به سرعت  دست به ساخت شکاری بلند پرواز و سامانه موشکی ارتفاع بالا شد

کمپانی میگ در مرحله اول بر روی یک شکاری کوچک مشابه میگ۲۱ کار میکرد  و چندین طرح  ازمایشی  مانند طرح های وای ایی ۱۵۰ و ۱۵۲ را توسعه داد ولی در همان زمان بود که طرح ایکس بی ۷۰ لغو شد که دلیل ان جایگزینی موشک  های بالستیک  اتمی در نقش تهاجم اتمی  با بمب افکنها  بود.با وجود این میگ کار را ادامه داد زیرا هنوز خطر جت های بلند پرواز شناسایی چون  اس ار ۷۱ وجود داشت.

شورای رهبری شوروی که این طرح میگ را تحت نظر داشت خواهان ساخت یک نسخه شناسایی بلند  پرواز بر اساس ان ویا حتی یک نسخه مسلح به بمب اتمی ویا موشک کروز   اتمی و حتی نسخه مسافربر ی با حمل ۵ تا ۷ نفر با سرعت ۳ ماخ را بررسی شد

طرحی که در  اواخر  سال ۱۹۶۱ میگ ارائه کرد و با نام وای ایی ۱۵۵ پی شناخته  میشد که در واقع یک نسخه شکاری بود و همچنین طرح وای ایی ۱۵۵ ار که نسخه شناسایی بود  مورد تایید قرار گرفت و قرار شد بر روی ان کار شود و اجزای مختلف ان بر روی چندین هواپیما مورد تست  قرار گیرد.

در مرحله نخست  دو پیش نمونه وای ایی ۱۵۵ ار۱ و ار۲  که هر دو شناسایی بودند تولید شدند که اولین پرواز  جنگنده جدید در ۶ مارس سال  ۱۹۶۴ انجام شد.دو پیش نمونه دیگر با نام های وای ای ۱۵۵ پی۱ و ۲ نیز ساخته شد که نسخه شکاری بودند و اولین پرواز خود را در ۹ سپتامبر  همان سال انجام دادند

وای ایی ۱۵۵ ار۱-پیش نمونه میگ۲۵ که دارای دو مخزن سوخت بر نوک بال بود که در نسخه تولید حذف شد

در طی ازمایشات دست کم ۱۱ پیش نمونه برای نسخه شکاری و ۵ پیش نمونه برای نسخه شناسایی ساخته شد که دو پیش نمونه شکاری  از دست رفت. پیش نمونه های وای ایی ۱۵۵ ار۱ و ار۳ و همچنین پیش نمونه   وای ایی ۱۵۵ پی۳ بین سال های  ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ چندین رکورد ارتفاع  و  سرعت را شکستند که برخی همچنان حفظ شده اند

در نهایت هر دو نسخه به تولید انبوه رسید  که با کد های میگ۲۵ ار نسخه شناسایی  که در سال ۱۹۶۹ وارد خدمت شد و میگ۲۵ پی نسخه شکاری که در سال ۱۹۷۲ وارد خدمت شد

ساخته نسخه شکاری میگ۲۵ که ناتو به ان لقب فکس بت را داد چالش بزرگی بود. جنگنده ای سریع با سوخت زیاد که باید  در ارتفاع بالا پرواز میکرد و دارای   رادار قوی برای رهگیری اهداف  با سرعت بالا(با در نظر گرفتن سرعت خود فاکس بت) و موشک های دوربرد باشد  . همچنین باید تمامی سامانها در برابر حرارت بالای  ناشی از برخورد هوا به بدنه نیز حفظ میشدند

هوایپما دارای  بدنه ای کشیده ، بال در بالا با دو ورودی هوا در کنار بدنه  و از دو موتور در دورن دو غلاف  جدا بهره می برد.خلبان در یک کابین تحت  فشار با دید  کم  بر روی صندلی کی ام-۱ ام قرار داشت

هواپیما دارای  دو سکان عمودی دو قلو بود که این اولین بار بود در جهان یک جت جنگی دارای  چنین سکانی بود که باعث  افزایش کنترل سمتی  جنگنده می شد . هواپیما دارای  بالی ساده در بالا بدنه و دو ردیف فلاپ در بال بود  و حجم زیادی از سوخت در درون بدنه قرار داشت. در کل ۷۰% حجم  درونی میگ۲۵ را سوخت تشکیل داده بود که  میزان سوخت داخلی را به ۱۷۶۶۰ لیتر می رساند.

بدنه از ۸% تیتانیوم، ۸۰% فولاد و ۱۱% الومنیوم  تشکیل شده بود  .تیتانیوم  تنها در بخش های  که حرارت زیادی را داشت استفاده شده  و از عایق حرارتی برای  حفظ  دمای سوخت، روغن هیدرولیک و دیگر سامانه های  الکترونیک استفاده شده بود.در واقع  از الکول که درون لوله های مختلف در جریان بود برای  خنک کردن سامانه های  اصلی استفاده می شد   . هواپیما دارای  دو سامانه هدایت  هیدرولیک  بود

هواپیما دارای  سه ارابه فورود بسیار  قدرتمند بود و گفته شده در بین ارابه های فرود ساخت شوروی برای  جنگنده ها به دلیل وزن بالای  فاکس بت از همه قدرتمند تر بود.از دو چتر  ترمز بهره می برد  و دارای  دو ورودی هوا با بخش جلوی متغییر برای  کنترل هوای ورودی  به درون موتور است

میگ۲۵ پی که فاکس بت A  نامیده میشد  دارای  دو دستگاه موتور توربوجت  تومانسکی ار-۱۵ بی -۳۰۰ با قدرت۲۲۵۰۰ پاوند با پس سوز بود . برای  افزایش قدرت موتور ترکیبی از اب و الکول به درون موتور تزریق میشد  و همچنین از سامانه اتش خاموش کن استفاده میکند. هر دو موتور کاملا مجزا است و در صورت خاموش شدن یکی ، با موتور  دیگر نیز هواپیما  قابل پرواز است

میگ۲۵ پی یا به عبارتی نسخه  شکاری  فاقد  اچ یو دی  بود و تنها یک نمایشگر سی ار تی گرد برای نمایش رادار داشت. هواپیما از یک رادار بزرگ ۵۰۰ کیلوی  اسمیرچ  ای ۱ بهره می برد که نسخه ای  از ان قبلا بر روی توپلوف ۱۲۸ نصب شده بود. رادار از فناوری لامپ خلا بهره می برد و شوروی در ان  زمان تازه در حال توسعه راداری جدید  با فناوری قطعات نیم هادی بود.این رادار با خروجی بسیار بالا دارای  برد کشف ۱۰۰ کیلومتر بر ضد یک هدف بزرگ  بود و میتوانست  از ۴۰ تا ۶۰ کیلومتری روی هدف قفل کند. قدرت خروجی رادار ۵۰۰ کیلوات ذکر شده که به عبارتی ۶۰ برابر بیشتر از رادار اف۱۴ بود و از این رو تاکنون راداری به چنین قدرت خروجی ساخته نشده است .با وجود قدرت بالا ولی فاقد پایین نگری  بود و تنها توان درگیر با یک هدف را داشت. ولی در عوض دارای  قدرت بالای  در مقابل جنگ الکترونیک بود و عملا تا دهه ۱۹۹۰ نیز کمتر سامانه ای روی ان میتوانست اختلال ایجاد کند. قدرت خروجی رادار انچنان بالا بود که تا زمان بلند شدن هواپیما  از روی زمین  رادار خاموش بود زیرا ممکن بود خروجی رادار در اخر باند نیز به کسی برخورد  و نابودش کند

میگ ۲۵ پی

بعدها در خط تولید میگ۲۵ پی از انوع مختلفی از همین را  مانند  اسمیرچ ای ۲ و ای ۳ و ای ۴  نیز بهره برد که البته  باز هم توان پایینگری نداشت.هواپیما  دارای  یک سامانه ناوبری اینرسی بود و از سامانه هشدار دهنده زودهنگام اس ۳ ام بهره می برد. دارای  رادیویی  دوربرد بود و اولین جنگنده روسها مجهز به سامانه شناسایی دوست از دشمن  بود.

میگ۲۵ پی دارای  سامانه ارتباطی Vozdookh 1 بود که یک سامانه ارتباطی بین رادار زمینی  و هواپیما بود که موقعیت هدف را بر روی نمایشگر  داخل کابین به یک علامت شاخص مشخص میکرد(فلشی که به طرف هدف اشاره می کرد)از این رو خلبان میتواند بدون روشن کردن رادار تنها با کمک رادار زمین  انهم بدون هیچ گونه ارتباط کلامی هدف را کشف  و بدون هشدار به ان درگیرشود.

میگ۲۵ فاقد توپ داخلی بود و در زیر  هر بال خود دو جایگاه جنگ افزاری  حمل  میکرد. سلاح اصلی ان بزرگترین موشک  های هوا به هوای جهان یعنی  ار ۴۰ بود. ار ۴۰  که ای ای ۶ اکیرد در ناتو خوانده  میشد دارای  دو نوع با هدای فروسرخ و هدایت رادار نیم فعال بود که به ترتیب ۳۰ و ۵۰ کیلومتر برد داشتند   . نسخه فروسرخ را میشد قفل نشده به طرف منطقه که جنگنده دشمن وجود دارد شلیک کرد تا در اسمان به دنبال هدف بگردد و با ان درگیر شود به شرطی  که جنگنده دشمن از برد جستجوی  کاونده موشک فراتر نرود .  فاکس بت دو موشک ار ۴۰ تی با هدایت فروسرخ  و دو ار ۴۰ ار با هدایت رادار نیم فعال حمل میکرد و در یک درگیر یک موشک از هر  نوع را  به طرف یک هدف  شلیک میکرد(به طرف هدف  هدف دو موشک)تا بیشترین شانس نابودی به دست اید … البته این تاکتیک دیگر جنگنده های شوروی نیز بود .ار ۴۰ با یک کلاهک مجاورتی ۷۰ کیلوگرمی برای نابودی  هر هدفی  قدرت لازم را داشت.

میگ۲۵ پی در سال ۱۹۷۲ وارد خدمت شد ولی مشکلات بسیار در دو یا سه سال اول داشت. بزرگترین مشکل موتور توربوجتش  بود که تنها ۱۵۰ ساعت عمرش بود . دلیل این  عمر کم این بود که این موتور در واقع برای  هواپیما بدون سرنشین توپلوف ۱۲۳ طراحی شده بود که قرار بود سرعتش کمی بیشی از ۲ ماخ پرواز کند  ولی این موتور ارتقا یافت تا سرعتش به  ۳ ماخ برسد. چنیدن مرحله  موتور دوباره  طراحی شد فن و کمپرسور  ارتقا یافت و در نهایت عمر موتور به ۱۰۰۰ ساعت رسید که یک سوم انواع مشابه بود.

زمانی که درسال ۱۹۷۶ خلبان شوروی ویکتور بیلینکو به ژاپن گریخت مشخص شد که میگ۲۵ پی در حالت کاملا مسلح به سرعت ۲٫۸ ماخ بیشتر نمی رسد و سرعت بالای سه ماخ برای نسخه شناسایی است . البته در همین حالت سرعت  میگ۲۵  دست کم ۹۰۰ کیلومتر در ساعت سریعتر از یک اف۱۵ کاملا مسلح بود و همچین مشخص شد که خلبان شوروی هرگز از سرعت ۲٫۵  تا ۲٫۸ ماخ  فراتر نمی روند  جز موارد خاص زیرا رسیدن به سرعت نزدیک ۳  ماخ نیاز به پیاده کردن موتور و تعمیرات روی ان داشت

همچنین  رادار اسمریج با وجود خروجی زیاد از لامپ خلا استفاده  میکرد که از نظر  فناوری پاینتر از انواع مشابه غربی بود   اگرچه پیچیده تر بود . بدنه در بخش های با دست جوش کاری شده بود و حتی در برخی نقاط پرچ شده بود ولی هرگز مشکلی در پرواز با این  جوش و پرچ ها نداشت

میگ۲۵ یک حرکت بزرگ برای شوروی   بود که البته با  فلسفه زمان  استالین فرق داشت. شوروی  تا پیش از میگ۲۵ تلاش  در ساخت جنگنده های ارزان ، ساده و قابل اطمینان داشت  ولی میگ۲۵ نه ساده بود و نه ارزان  ولی با فلسفه دفاعی  شوروی مبنی بر اینکه ، یک شکاری نحت  پوشش رادار زمینی  از بیشترین فاصله ممکن به هدف اتش کنند جور در می امد

کابین میگ۲۵ پی

میگ۲۵ پی دی

هنگامی که بیلیانکو  در سال ۱۹۷۶ به ژاپن گریخت ارتش شوروی با لو رفتن اسرار فاکس بت  به سرعت تصمیم به ارتقا تمامی میگ۲۵ پی خود  گرفت. میگ۲۵ پی به سرعت با نام میگ۲۵ پی دی فاکس بت ایی در سال ۱۹۷۹ وارد خدمت شدند.

این نسخه دارای  رادار پالاس داپلر سافپیر ۲۵ بود که از قطعات نیم هادی بهره می برد  و بر اساس رادار سافپیر ۲۳ میگ ۲۳ساخته شده بود.این رادار  از رادار ارسمیج کارایی بیشتری داشت اگرچه همان برد را داشت  ولی دارای  توان نگاه به پایین و شلیک به پایین بود و همچنین   دقت و سرعت پرواز بالاتری داشت. این مدل در زیر دماغه دارای  کاونده فروسرخ تی پی ۲۶ بود. این سامانه به صورت غیر فعال دست به کشف  فروسرخ هدف میزد   و برد ان بر علیه یک بمب افکن  ۴۵ کیلومتر بود. این سامانه با فاکس بت اجازه می داد با رادار خاموش دشمن را کشف کند.

همچنین   این نسخه  به نمونه ارتقا  یافته موشک  ار ۴۰ با نام ار ۴۰ تی دی (نسخه فروسرخ) و ار ۴۰ ار دی نسخ هدایت  رادار نیم فعال تجهیز شد که برد بیشتری داشت.از دیگر ارتقائات  این مدل موتور قویتر ار ۱۵ بی دی -۳۰۰ با قدرت ۲۶۰۰۰ پاوند با پس سوز بود  و همچنین یک مخزن سوخت خارجی شکمی  ۵۳۰۰ لیتری را می توانست  حمل کند . میگ ۲۵ پی دی میتوانست  بر روی جایگاه خارجی بال دو موشک ار ۶۰ نیز حمل کند  و گفته شده توان شلیک موشک  ار ۲۴  در هر دو نوع فروسرخ و هدایت رادار نیم فعال را نیز داشت  ولی هرگز عکسی از میگ۲۵ با موشک ار۲۴ دیده نشده

این نسخه در حالت مسلح دارای  سرعت ۲٫۸ ماخ بود و برد ان با چهار موشک و یک مخزن سوخت به ۱۱۰۰ کیلومتر می رسید

میگ۲۵ پی دی ارتش لیبی . در تصویر نحوه قرار گیری دو موشک ار۶۰ در جایگاه خارجی کاملا مشخص است

میگ۲۵ ار

میگ۲۵ ار با کد فاکس بت بی نسخه شناسایی  میگ۲۵ بود که البته زودتر از میگ ۲۵ پی نیز عملیاتی شد.این نمونه در دماغه فاقد رادار ارسمیج بود و به جای ان پنج دوربین زنیت حمل می کرد که یکی رو به جلو ، دو دوربین در  دو طرف و دو دوربین پایین را تصویر  برداری میکردند. گفته شده دوربینها قابلیت  تشخیص یک هدف دو متری را از ۷۵ کیلومتر داشتند . همچنین دارای  یک سامانه ناوبری  خودکار Peleng  برای پرواز خودکار و ناوبری  رایانه  ای بود.

فاکس بت بی ارتش شوروی  در سال ۱۹۷۰ به مصر فرستاده   فرستاده شد و ۲۰ پرواز  بر فراز اسرائیل انجام داد ولی اسرائیل نتوانست  هرگز  انها را رهگیری کند. به نظر  می رسد که میگ۲۵ ار در تعداد  محدود ساخته شد و جای خود را در خط تولید به میگ ۲۵ ار بی داد که توان حمل تا هشت بمب ۵۰۰ کیلویی را داشت . بمب باران در ارتفاع و سرعت قابل دستراسی برای این نمونه دقیق نبود ولی روسها در نهایت این نسخه  را به تعداد زیادی به خدمت گرفتند. این نمونه همچنین دارای  سامانه جمع اوری علائم رادار دشمن و همچنین جنگ الکترونیک بود.

میگ۲۵ ار بی در نقش یک بمب افکن میتواند دو بمب زیر هر بال(چهار بمب در  زیر دو بال) و چهار بمب در زیر بدنه حمل کند که مجموع هشت بمب ۵۰۰ کیلوگرمی از نوع  اف ای بی ۵۰۰ ام -۶۲ تی که برای  تحمل گرمای بالا ساخته شده بود. برخی منابع ادعا دارند میگ ۲۵ ار بی حتی توان حمل بمب اتمی را نیز داشت  اگرچه هرگز تائید نشد و در دهه ۱۹۷۰ میگ ۲۵ ار قبلی نیز به ار بی ارتقا یافتند.

سامانه پرتاب بمب میگ۲۵ ار بی  بر اساس پرتاب بمب در ارتفاع و سرعت خاصی  طراحی شده بود که پیچیدگی زیادی داشت  و نیاز به تمرین و اموزش زیاد داشت

یکی از پیش نمونه های میگ۲۵ ار که به ار بی تبدیل شده و مسلح به بمب های ۵۰۰ کیلوگرمی است

از انجای که میگ ۲۵ فضای درونی کمی برای حمل تجهیزات  مختلف را داشت  از این رو شوروی چاره ای جز توسعه چندین نمونه شناسایی و بر اساس میگ ۲۵ ار بی  را نداشت. از جمله نسخه های توسعه یافته بر اساس میگ ۲۵ ار بی میتوان به:

میگ ۲۵ ار بی وی:نسخه جاسوسی الکترونیک برای  جمع اوری علائم رادار  دشمن که در کنار دوربین مجهز به سامانه جمع اوری  علائم الکترونیکی  اس ار اس -۹ ویراز بود و می توانست  عملیات بمب باران را نیز انجام دهد

میگ ۲۵ ار بی تی :نسخه بهبود یافته میگ ۲۵ ار بی که بر دارای  سامانه  هشدار  دهنده راداری پیشرفته تر ال او ۰۶   بودند و سامانه جمع اوری علائم الکترونیک به روز  شده Tangazh بهره می برد. این نمونه از سال ۱۹۷۸ وارد خدمت شد مشخص نیست ایا  نو ساز بود ویا  تعدادی میگ۲۵ ار بی قبلی به این نسخه ارتقا یافته است.

میگ ۲۵ ار بی کا: یک نسخه ویژه برای  جمع اوری علادم  راداری   دشمن. اگرچه میگ ۲۵ ار بی نیز  این توان را داشت  ولی میگ۲۵ ار بی کا ،دارای  یک سامانه بزرگتر کی یو بی ۳ ام  بود که توان تجزیه و تحلیل اطلاعات راداری دشمن  و ارسال مستقیم انها را در اسمان به مرکز زمینی  داشت . این نمونه نیز مانند دیگر مدل ها دارای توان بمب باران هوایی بود ولی فاقد دوربین برای  شناسایی بود. این نمونه در سال ۱۹۷۲ وارد خدمت شد

میگ۲۵ار بی اف: نسخه دیگر جمع اوری علائم  الکترونیکی

میگ ۲۵ ار بی اس: نسخه فاقد دوربین ولی دارای  یک رادار با توان  نقشه برداری دو بعدی از سطح زمین  با دقت بالا که هر گونه پستی و بلندی را مشخص می کرد

میگ۲۵ ار بی اس اچ:نسخه دیگر با رادار نقشه بردار پهلونگر Sabla-E که توان تصویر بردار راداری   با دقت بالا را از منطقه ای که میگ ۲۵ از کنارش می گذشت  را داشت

میگ۲۵ ار بی اس اچ . این نسخه که همچنان در خدمت ارتش روسیه است مجهز به رادار روزنه ساختگی برای نقشه برداری از سطح زمین به صورت پهلونگر است

نسخه های  دیگر از میگ ۲۵  ،نسخه  میگ ۲۵ بی ام بود که نسخه سرکوب کننده پدافند هوایی بود که حتی قبل از ساخت   میگ۲۵ نیز شوروی  به دنبال  چنین هواپیمای  بود. این نمونه دارای  یک هشدار دهنده رادار پیچیده تر با توان تشخیص  موقعیت  رادار دشمن بود و از سامانه  جنگ الکترونیک پیچیده تری بهره می برد . این نمونه از   چهار موشک ضد رادار خا ۵۸ برای شکار رادار ها و سامانه های پدافندی بهره می برد  و به دلیل تک سرنشینه  بودند از دید بسیاری حجم کاری  خلبان بسیار بالا بود.این  نسخه که ناتو به ان نام فاکس بت اف میداد  در سال ۱۹۷۶  اولین   پرواز خود را انجام  داد و در اوائل دهه ۱۹۸۰ وارد خدمت شد

میگ۲۵ پی یو و ار یو

از انجای که میگ۲۵  پرنده ای کاملا متفاوتی  از هر انچه که قبل خلبانان شوروی به ان پرواز کرده بودند ، بود ساخت دو نسخه اموزشی دو سرنشینه  برای اموزش خلبانان  در دستور کار قرار گرفت

میگ۲۵ پی یو  نسخه اموزش نسخه شکاری  و میگ ۲۵ ار یو نسخه اموزشی نسخه شناسایی.در این نمونه طول  دماغه افزایش یافته بود و دو کابین کاملا جدا  و با فاصله از هم کار گذاشته شده بود که حالت کاملا  یک نسخه تک سرنشنیه  را به خدمه تداعی  میکرد

نسخه پی یو که در واقع  نسخه اموزشی نسخه  شکاری میگ۲۵ بود فاقد رادار بود ولی دارای  شبیه سازی برای ، شبیه سازی حالات  مختلف رادار بود و همچنین دارای  جایگاه جنگ افزاری  بود  و میگ ۲۵ ار یو نیز فاقد  دوربین بود ولی شبیه سازی های را برای اموزش با خود حمل میکرد . هر دو نسخه پی یو و ار یو با کد فاکس بت سی در ناتو شناخته شدند.

میگ۲۵ پی یو

چندین نمونه دیگر نیز توسعه  یافت که هرگز عملیاتی نشدند از جمله  نسخه ای از هر دو نمونه شناسایی و شکاری با پراپ  سوختگیری هوایی، نسخه ای  برای تصویر  براداری شبانه ارتفاع پایین و همچنین  چندین  نمونه ازمایشی برای ازمایش تجهیزات  فضای  ویا موتور و تجهیزات  الکترونیک دیگر پرنده ها

میگ۲۵ بین سال های ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۴ در خط تولید بود و در مجموع ۱۱۸۶ فروند از ان ساخته شد  که در حدود ۱۰۰۰ فروند ان در خود شوروی به خدمت گرفته شد. دیگر کشورهای خریدار فاکس بت عبارت بودند از

الجزیره: این کشور  درسال ۱۹۷۹  موفق به دریافت ۱۶ فروند میگ۲۵ پی دی  و پی یو و چهار فروند میگ۲۵ ار بی شد . این کشور  تعدادی نیز دست دوم در دهه ۱۹۸۰ تحویل کرفت

هند: این کشور تنها مشتری نسخه شناسایی بود و شش فروند میگ۲۵ ار بی و دو فروند نسخه اموزشی ار یو را دریافت کرد که تا سال ۲۰۰۶ به عنوان هواپیمای شناسایی  و جاسوس الکترونیک از ان استفاده میکرد

عراق: این کشور ۲۰ فروند میگ۲۵ پی و  پی دی و ، ۱۲ فروند میگ۲۵ ار   و هشت فروند میگ ۲۵ ار بی

لیبی: این کشور ۳۰ فروند  میگ۲۵ پی دی،چهار فروند میگ۲۵ پی یو، و چهار فروند ار بی را به دست  اورد

سوریه: این کشور  ۳۰ فروند میگ۲۵ پی دی،چهار فروند میگ۲۵ پی یو و نه فروند میگ۲۵ ار بی را به خدمت گرفت.همچنانی تعدادی از انواع پی دی و ار بی در خدمت دارد

میگ ۲۵ بی ام مسلح به موشک ضد رادار خا ۵۸ یو

به غیر از این ،  کشورهای چون ارمنستان و اذربایجان ، بلاروس، بلغارستان،گرجستان، ترکمنستان، قزاقستان  و اکرایین نیز بعد از فروپاشی شوروی تعدادی میگ۲۵ را به ارث بردند که اکثرا   انها را  از خدمت خارج کرده اند

انتظار می رود  همچنان  حدود ۲۰ فروند   میگ۲۵ از انواع مختلف در خدمت  الجزیره،۲۰ فروند در خدمت اذربایجان،۴۰ تا ۵۰ فروند نسخه میگ۲۵ ار بی اس اچ در خدمت ارتش روسیه  و همچنین ۱۰ تا ۱۵ فروند در خدمت ارتش سوریه است

سوابق عملیاتی

میگ۲۵ اولین حضور عملیاتی خود را در مصر گذراند. زمانی که در سال ۱۹۷۰  شوروی دو میگ۲۵ ار را به مصر  فرستاد. این میگ ۲۵ با تدابیر شدید امنیتی با خدمه روسی وارد مصر شدند و ۲۰ پرواز  بر فراز اسرائیل  انجام دادند. این پرواز بعدها در سال ۱۹۶۳ در طی جنگ یوم الکیپور نیز انجام شد. سوریه  نسخه پی و ار را به دست  اورد و بر علیه اسرائیل  از انها استفاده کرد اگرچه  دو  فروند میگ۲۵ پی توسط اف۱۵  ارتش اسرائیل شکار شد.

عراق میگ۲۵ را در انواع ار ، ار بی و پی و پی دی به بهره برد  و در مرحله نخست  برای شناسایی  و بمب بران شهرهای ایران به کار برد. اگرچه بمب باران میگ۲۵ دقیق نبود ولی برای عراق   که هدفش  ایجاد رعب  وحشت بود کافی بود . میگ۲۵ ار بی عراق بدون مشکل  خاصی وارد اسمان ایران می شدند  و شهرها را بمب  باران می کرد ویا حتی دست به شکستن دیوار صوتی بر فراز شهر برای ایجاد رعب و وحشت میزدند . معمولا بمب ها در ارتفاع بالای ۱۴۰۰۰ متری با سرعت ۲٫۵ ماخ رها میشد و بمب بین ۴۰ تا  ۵۰ کیلومتر را طی میکرد تا به هدف برسد .اگر چه تام کوپر  مدعی سرنگونی ده میگ۲۵ توسط اف۱۴ ایرانی هستند ولی تنها شکار دو میگ۲۵ توسط اف۱۴  و یکی توسط اف۵  توسط دیگر منابع تائید شده و نام خلبانان  پیروز مشخص است   شده و در یک مورد نیز یک میگ۲۵ توسط اتش پدافند موشک اچ کیو ۲ ساخت چین در اصفهان سرنگون شده  .کوپر بعدها در مصاحبه طی مستندی در مورد اف۱۴ که از  تلویزیون  دولتی ایران نیز پخش  شد تعداد میگ۲۵ سرنگونی را دو تا چهار فروند بیان کرد  . همچنین  بسیار از منابع غربی مدعی سرنگونی ده جنگنده ایرانی توسط  میگ۲۵ هستند  ولی تنه شکار سه تا چهار فانتوم  و اف۵ و یک جت  تجاری گلف استریم توسط فاکس بت عراقی تائید شده است

طی جنگ سال ۱۹۹۱ خلیج فارس دو  فروند فاکس بت قربانی اف۱۵ امریکایی شدند  و البته یک اف۱۸ نیز قربانی میگ۲۵ ارتش عراق شد.

میگ۲۵ در دهه ۱۹۸۰ با میگ۳۱ در ارتش شوروی جایگزین شد

 برخی  مشخصات  میگ۲۵ پی دی عبارت اند از : طول و ارتفاع ۱۹٫۷۵ و ۶٫۱۰ متر ،وزن خالی ۲۰۰۰۰ کیلوگرمی ،بیشترین سرعت ۳۴۷۰ کیلومتر  برابر با ۳٫۲ ماخ   ،برد انتقالی با بیشترین سوخت داخلی و خارجی ۲۵۷۵ر کیلومتر ،سقف پرواز ۲۰۰۰۰ متر در سنخه میگ۲۵ پی و ۲۴۰۰۰ متر در نسخه ار بی   متر.این هواپیما از دو  دستگاه موتور توربوجت  دی ۱۵ با توان ۱۶۵۲۴  پاوند بدون پس سوز و ۲۲۴۹۵  پاوند با پس سوز است . تسلیحات میگ ۲۵ عبارت است از تا چهار موشک ار ۴۰ در نسخه فروسرخ ویا رادار نیم فعال ویا تا چهار موشک ار ۶۰ در کنار دو موشک ار ۴۰٫ در نسخه های بمب افکن توان حمل تا هشت  بمب ۵۰۰ کیلویی ویا در نسخه ضد رادار تا چهار موشک  ضد رادار خا ۵۸ ویا خا ۳۱

ترجمه:عبدالحمید تارخ