میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

هواپیمایJ-7 یا جیان 7 (با نام صادراتی اف 7) جنگنده ای مافوق صوت است که کپی چینی جنگنده میگ 21 ساخت شوروی به حساب می آید. تا کنون بیش از 1000 فروند از نمونه های مختلف آن توسط صنایع هوایی شنیانگ ، چنگدو و گوئیژو به تولید رسیده است. J-7 در اواخر دهه 60 به تولید انبوه رسید و به کشور هایی مختلفی در جهان نظیر آلبانی ، برمه ، مصر ، ایران، بنگلادش ، عراق ، پاکستان ، کره شمالی ، سودان ، تانزانیا ، زیمباوه و سریلانکا نیز صادر شد.این هواپیما در نیروی هوایی کشورهای ذکر شده اغلب به عنوان یک رهگیر مورد استفاده قرار میگیرد.جیان 7 علاوه بر ایفای نقش به عنوان رهگیر از قابلیت ثانویه حمله زمینی نیز برخوردار است. این جنگنده تک موتوره از طراحی دلتا شکل بالها بهره میبرد و از مانور پذیری بالایی برخوردار است اما ازجمله ضعف های آن نبود سیستم های الکترونیکی و کنترلی پیشرفته و همچنین دید محدود کابین خلبان است .وجود این ضعف ها جنگنده را صرفا برای نبرد های نزدیک هوایی و یا دفاع نقطه ای با استفاده از موشک های هوا به هوای حرارتی مناسب میسازد.

جنگنده J-7 نیروی هوایی چین

جنگنده J-7

 در ماه مارس سال 1961 ، جمهوری خلق چین و اتحاد جماهیر شوروی قراردادی در زمینه انتقال تکنولوژی ساخت جنگنده میگ 21 را به امضا رساندند. به موجب این قرارداد امکان ساخت تحت لیسانس پیشرانه توربو جت مدل Tumansky R-11F-300 و همچنین موشک هوا به هوای K-13 ( نامگذاری ناتو : AA-2 Atoll) توسط چین فراهم می شد. صنایع هواپیما سازی شنیانگ ساخت این جنگنده و صنایع موتورهای هوایی شنیانگ ساخت پیشرانه توربوجت آن را بر عهده گرفتند. تعدادی جنگنده میگ 21 به منظور آزمایش به چین تحویل شد علاوه بر این تعدادی از طرح های ساخت نیز در اختیار صنایع چینی قرار گرفت. روند انتقال تکنولوژی با بروز مشکلات در روابط چین و اتحاد جماهیر شوروی متوقف شد. در همین زمان صنایع شنیانگ نسبت به بومی سازی کامل جنگنده میگ 21 با استفاده از مهندسی معکوس بر روی نمونه های موجود اقدام کرد. این تصمیم هر چند روند تولید بومی این جنگنده را با تاخیر مواجه کرد اما شروعی بود بر دستیابی متخصصان چینی به فناوری ساخت جنگنده که نتایج آن در دهه های بعدی به خوبی مشخص شد. در ابتدا نام تایپ 62 برای کپی چینی جنگنده میگ 21 انتخاب شد که پس از ورود به خدمت در نیروی هوایی ارتش آزادی بخش خلق این نام به جیان 7 ( به اختصار j-7) تغییر پیدا کرد. تست استاتیک جیان 7 در ماه نوامبر سال 1965 با موفقیت انجام شد و اولین نمونه از این جنگنده با شماره سریال 0002 در ژانویه سال 1966 اولین پرواز خود را انجام داد. یکی از مهمترین بخش هایی که چینی ها امکان مهندسی معکوس آن را یافتند پیشرانه توربوجت Tumansky R-11F-300 بود. اولین نمونه چینی از این پیشرانه تحت نام WP-7 در اکتبر سال 1965 به تولید رسید واولین آزمایشهای خود را با موفقیت پشت سر گذاشت . این پیشرانه در ماه دسامبر سال 1966 به منظور تولید انبود مورد تایید قرار گرفت. سرانجام در ماه ژوئن سال 1967 تولید انبود جنگنده جیان 7 نیز تایید شد. از جمله موفقیت های این جنگنده سرنگونی شش فروند هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده با استفاده از توپ 30 میلیمتری و راکت های هوا به هوا مابین سال های 1966 تا 1968 است. در چندین مورد جنگنده های چینی سعی در سرنگونی بی سرنشین ها با استفاده از موشک های هوا به هوای PL-2 ( کپی چینی موشک K-13/AA-2 ) داشتند که هیچکدام موفقیت آمیز نبود.

نمونه J-7I
در اواسط دهه 60 دولت چین دستور انتقال تمامی امکانات و تجهیزات ساخت و توسعه جنگنده جیان 7 را به مناطق جنوب غربی چین صادر کرد. تمامی تجهیزات مورد نیاز برای تولید به صنایع هوایی تازه تاسیس چنگدو منتقل شد. در سال 1968 تولید پیشرانه های توربوجت WP-7 نیز به صنایع موتور های هوایی لیانگ واقع در استان گوئیژو منتقل شد. صنایع چنگدو در طی سال های 1969 الی 1975 تغییراتی در طراحی جی 7 به وجود آورد که به ساخت جنگنده J-7I انجامید. این جنگنده رسما در سال 1976 معرفی شد اما تولید انبوه آن به دلیل پاره ای از مشکلات داخلی چین با وقفه زیادی مواجه شد. این جنگنده در هنگام ورود به خدمت از سسیتم های به نسبت قدیمی و منسوخی بهره می برد که پاسخگوی نیاز های روز نبودند و علاوه بر این کیفیت ساخت این جنگنده بسیار پایین بود در نتیجه نیروی هوایی جمهوری خلق چین آن را صرفا به صورت محدود به خدمت گرفت و پس از مدتی دراوایل 1990 به طور کامل بازنشسته کرد. از جمله تغییرات این مدل از جیان 7 نسبت به نمونه اولیه اضافه شدن یک توپ به قسمت زرین بال سمت چپ و تقویت و ایجاد تغییرات دربرخی نقاط بدنه است. این جنگنده امکان حمل دو فروند موشک چینی PL-2 را داشت. لازم به ذکر است که تعدادی از جنگنده های J-7I پس از بازنشستگی با ایجاد تغییراتی به عنوان هواپیمای هدف مورد استفاده قرار گرفتند. این تغییرات حذف صندلی و برخی تجهیزات و امکانات پروازی خلبان و جایگزینی آن با سیستم های کنترل از راه دور را شامل می شود. این جنگنده با برخورداری از قابلیت مانور مناسب در سرعت مافوق صوت گزینه مناسبی برای آموزش پرسنل پدافندی ، تست موشک های زمین به هوا ، هوا به هوا و آموزش نبردهای هوایی به خلبانان است.

 
نمونه F-7A

 نوع صادراتی جنگنده J-7I است که از پیشرانه بهبود یافته WP-7B با حداکثر توان 58.8 کیلو نیوتون بهره میبرد. از جمله ویژگی های پیشرانه جدید افزایش زمان نیاز به تعمیرات اساسی است. در جنگنده F-7A تغییراتی در سطوح پروازی نیز اعمال شده است تا عملکرد آن در برخاست و فرود بهبود یابد. لازم به ذکر است که چین در دهه 70 تعدادی از این مدل جنگنده را به کشورهای آلبانی و تانزانیا صادر کرده است.

جنگنده J-7II نیروی هوایی خلق چین

نمونه J-7II

پس از عدم موفقیت جنگنده J-7I در رفع نیازها و برآورده کردن خواسته های نیروی هوایی ارتش آزادی بخش ، صنایع هوایی چنگدو در اواخر 1970 به ساخت نمونه بهبود یافته جیان 7 اقدام کرد که حاصل آن طراحی و ساخت جنگنده J-7II شد. این جنگنده اولین مدل از جیان 7 است که در تعداد بالایی ساخته شده است. چهار ویژگی مهم این مدل :

تغییر سیستم خروج اضطراری :

سیستم خروج اضطراری جنگنده های جیان 7 بر پایه نمونه چینی صندلی های پرتاب شونده میگ 21 ساخت اتحاد جماهیر شوروی بود. این صندلی ها از اطمینان پذیری پایینی برخوردار بوده و در چندین مورد منجر به مرگ خلبانان چینی شدند. پس از وقوع چند حادثه ، متخصصین چینی نسبت به ساخت صندلی پرتاب شونده بومی اقدام کردند که حاصل آن صندلی پرتاب شونده راکتی HTY- 2 بود. این صندلی از اطمینان پذیری بالایی برخوردار بود و بیش از 300 آزمایش پرتاب درهوا و زمین بر روی آن انجام شد. از جمله قابلیت های این صندلی پرتاب در ارتفاع صفر و سرعت پایین است. اما به منظور نصب سیستم خروج اضطراری جدید تغییراتی در کابین هواپیما اعمال شد که یکی از آن ها تغییر جهت باز شدن کاناپی به سمت عقب است.

تغییر پیشرانه :

جایگزینی پیشرانه اصلی با مدل بهبود یافته WP-7B که از 12 درصد کشش بیشتر در حالت معمول و 70 درصد کشش بالاتر در حالت پس سوز برخوردار است. مدت زمان نیاز به تعمیرات اساسی این پیشرانه 200 ساعت است.

افزایش میزان سوخت :
با استفاده از جایگزینی مخزن 750 لیتری جدید با مخرن 480 لیتری اصلی و در نتیجه آن افزایش برد و شعاع عملیاتی جنگنده

نصب چتر فرود :

با استفاده از چتر فرود سرعت جنگنده پس از قرار گرفتن بر روی باند به میزان قابل توجهی کاهش میابد که در نتیجه مسافت مورد نیاز جهت توقف جنگنده نیز کاهش خواهد یافت. با استفاده از چتر فرود جنگنده J-7II قادر است در باند هایی به طول کمتر از 800 متر فرود آید
جنگنده J-7II اولین پرواز خود را در دسامبر سال 1978 انجام داد وتغییرات نهایی در طراحی آن نهایتا تا سپتامبر سال 1979 صورت گرفت.

جنگنده تک سرنشینه F-7B

نمونه F-7B

این جنگنده اولین پرواز خود را در 7 مارس سال 1984 انجام داد. . به طور کلی بسیار شبیه به جنگنده J-7II است با این تفاوت که از آویونیک غربی بهره می برد.

J-7IIH

J-7IIH که بعدها به J-7H تغییر نام یافت مدل بهبود یافته جنگنده J-7II است که اولین پرواز خود را در ماه مارس سال 1985 انجام داد. پایلون های این جنگنده به گونه ای طراحی شده اند که به آن امکان حمل همزمان بمب های سقوط آزاد و موشک های هوا به هوای حرارتی را میدهد. از جمله موشک های قابل نصب بر روی این جنگنده موشک هوا به هوای حرارتی PL-8 است. سایر موارد بهبود در جنگنده J-7H ، افزایش عمرعملیاتی موتور و تقویت ارابه فرود را شامل می شود.

جنگنده F-7IIH نیروی هوایی چین

جنگنده F-7M/MP (گاردهوایی)

در اوایل دهه 80 که روابط چین با غرب بهبود یافته بود ، وزارت هوانوردی چین (MOA) تصمیم به خرید 100 مجموعه تجهیزات آویونیکی ساخت صنایع GEC-Marconi بریتانیا گرفت که این تجهیزات در به روز رسانی ناوگان J-7II های چین توسط صنایع چنگدو مورد استفاده قرار میگ رفتند . این پروژه به دلیل نیاز های در حال تغییر نیروی هوایی چین توسط دولت لغو شد اما صنایع چنگدو به روز رسانی ها را به طور مستقل ادامه داد که حاصل آن جنگنده بهبود یافته F-7M بود. سازنده چینی این جنگنده را به منظور صادرات در نظر گرفت و از سال 1985 توانست 164 فروند از آن را به کشور های ایران ، بنگلادش ، میانمار و زیمباوه صادر کند. تجهیزات خریداری شده از انگلیس به منظور ارتقای جنگنده J-7II ، رادار هوا به هوای اسکای رنجر با قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک ، ارتفاع سنج راداری ، سیستم پیشرفته شناسایی دوست از دشمن ، سیستم ارتباطات رادیویی ایمن ، کامپیوتر پروازی ، HUD و سیستم هدفگیری کامپیوتری تسلیحات مدل تایپ 956 را شامل می شود. از جنگنده F-7M نمونه بهبود یافته F7-MP نیز به ساخت رسید که اولین پرواز خود را در 9 ژوئن سال 1988 انجام داد. دو مدل ذکر شده علاوه بر تجهیزات الکترونیکی بهبود یافته از پیشرانه بهبود یافته WP- BM ، کاناپی مقاوم به برخورد پرندگان ، ارابه فرود تقویت شده ، دو جایگاه حمل تسلیحات اضافی و توانایی حمل و پرتاب موشک هوا به هوای PL-7 چینی و ماژیک فرانسوی برخوردار هستند.

نیروی هوایی ارتش ایران از جمله کاربران ایرگارد است

F-7MP نیروی هوایی پاکستان

مدل اصلاح شده جنگنده F-7MP است که به سفارش نیروی هوایی پاکستان (PAF) ساخته شده است. تغییرات مد نظر نیروی هوایی پاکستان توانایی حمل چهار فروند موشک AIM-9 سایدوایندر ، صندلی های پرتاب شونده Mk 10L ساخت ایالات متحده آمریکا ، سیستم ناوبری پیشرفته و نصب رادار کنترل آتش FIAR Grifo 7 با برد 55 کیلومتر را شامل می شود.

جنگنده آموزشی JJ-7 در حال فرود

 جنگنده آموزشی JianJiao-7

 جیان جیائو 7( با نام صادراتی FT-7) ، مدل دوسرنشینه و آموزشی جنگنده جیان 7 است که توسط صنایع هوایی گوئیژو در سال 1981 به طراحی وساخت رسیده است. این جنگنده حاصل توسعه جنگنده J-7II بوده و از نظر طراحی و عملکرد مشابه جنگنده MiG-21U Mongol-A است. لازم به ذکر است در حال حاضر نیروی هوایی ارتش آزادی بخش به دنبال جایگزینی این جنگنده با نمونه های جدیدتر است . نیروی هوایی ارتش آزادی بخش خلق در سال 1979 از طریق مصر به جنگنده MiG-21U دست پیدا کرد و آن را برای مهندسی معکوس به صنایع هوایی گوئیژو تحویل داد. کپی چینی اولین پرواز خود را در جولای سال 1985 انجام داد و طرح نهایی آن تا سال 1987 پذیرفته شد و تا اواخر سال 1987 تولید آن آغاز شد. جیان جیائو 7 در نیروی هوایی چین به طور گسترده ای به منظور آموزش خلبانان جنگنده های جی 7 و جی 8 مورد استفاده قرار گرفته است.این جنگنده در مقایسه با جنگنده J-7II از سرعت برخاست و فرود و همچنین پایداری بیشتری برخوردار است علاوه بر این ابعاد مخازن سوخت داخلی آن افزایش پیدا کرده و به رادار تایپ 226 ، رادیوی CT-3 ، قطب نمای LZ-2-II ، گیرنده هشدار قفل راداری (RWR) و (HUD) مجهز شده است. این جنگنده از پیشرانه توربوجت مدل WP-7B با کشش 43.15 کیلو نیوتون در حالت خشک و 59.82 کیلونیوتون در حالت پس سوز بهره میبرد و مجهز به یک قبضه توپ 30 میلیمتری تایپ 30 با مجموع 60 گلوله است. علاوه بر این این جنگنده امکان حمل موشک های هوا به هوا ، انواع راکت و مخازن سوخت خارجی را نیز دارد. جیان جیائو 7 به سیستم ارتباطی بین دو کابین ، سیستم ضبط اطلاعات پروازی ، دو سیستم پرواز جداگانه برای مربی و کارآموز نیز مجهز است.

 
--------------------------------------------------------------------------------

مدلهای مختلف J-7

(JJ-7 (FT-7: کپی جنگنده MiG-21U Mongol-A ، اولین پرواز در جولای 1985
(JJ-7A (FT-7A : مدل بهبود یافته مجهز به HUD ، اولین پرواز نوامبر 1990
FT-7P : مدل صادراتی به سفارش نیروی هوایی پاکستان
FT-7B : مدل صادراتی
FT-7N : مدل صادراتی
FT-7PG : مدل صادراتی به سفارش نیروی هوایی پاکستان

 --------------------------------------------------------------------------------

مشخصات جنگنده J-7

خدمه : دو نفر
طول : 13.95 متر
ارتفاع : 4.1 متر
طول بال : 7.15 متر
حداکثر وزن برخاست : 8.5 تن
حداکثر سرعت : 2.05 ماخ
برد عبوری : 1010 کیلومتر

پایان قسمت اول

ادامه دارد...

______________________________________________________________

منابع:

scramble.mihanblog.com (مترجمین: سینا نوریخانی و سورنا نوشاد)

militaryparsi.ir