میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

قبل از خواندن مقاله به موارد زیر توجه فرمائید

درون کلاهک  به مواد مذاب  و پرتاب کردن   ان بر اثر فشار موج انفجار به طرف زره تانک گفته میشود. در این روش مواد مذاب با سرعت صوت به زره برخورد کرده ،ان را  سوراخ و وارد تانک میشوند(اگر اینقدر  قدرت نفوذ داشته باشند که بتوانند تمام زره تانک را بشکافد )این نوع مهمات بر روی تمامی موشک ها  ضد تانک و راکتها استفاده میشود اگرچه برخی گلوله های توپ نیز  دارای  چنین  کلاهکی هستند

مهمات انرژی جنبشی :مهماتی دارت شکل بدون مواد منفجره از جنس فلز سخت مانند  فولاد ، تنگستن و یا و اورانیوم  که با سرعت بیش از سه و یا چهار برابر سرعت  صوت و یا بیشتر شلیک شده به بدنه تانک برخورد کرده  و در درون زره تانک نفوذ میکند

در طول مقاله وقتی گفته میشود یک تانک زرهش توان مقابله با  کلاهک خرج  گودی با توان نفوذ مثلا ۱۰۰۰ م م  و یا زره تانک توان مقابله  با مهمات انرژ ی جنبشی با توان نفوذ ۶۰۰ م م را دارد  یعنی شما برای نابود این تانک نیاز به خرج گودی  با توان نفوذ  در بیش از ۱۰۰۰ م م و مهمات انرژی جنبشی با توان بیش از ۶۰۰ م م زره را دارید

سامانه دید حرارتی پانورماتیک: سامانه ای اپتیک برای فرمانده با توان چرخش مستقل از برجک با توان پوشش ۳۶۰ درجه

قیاس تی ۹۰ با ام۱ ابرامز کمی بی انصافی است زیرا در جدول رده بندی ده تانک برتر جهان ابرامز یا اول است و یا دوم ولی  تی ۹۰ همیشه جایگاه بعد از شماره هفت داشته ولی خوب تی ۹۰ همکنون دست کم تا امدن تانک ارماتا به خدمت بهترین تانک روسها است و از این رو با ابرامز قیاس می شود.

بعدها با ورود به خدمت ارماتا ، این تانک را نیز با ابرامز قیاس می کنیم

ابرامز در دهه  ۱۹۷۰ توسعه یافت زمانی که   امریکا مجهز  به تانک ام۶۰ بودند. اگرچه تانک ام ۶۰ از نظر زرهی از تانک های شوروی چون تی ۷۲ و تی ۶۴ پاینتر بود ولی از  نظر دقت اتش  برتر و حتی از نظر قدرت نفوذ توپ با وجود داشتن  توپ ۱۰۵ م م چیزی از توپ ۱۲۵ م م روسها کم نداشت . ولی در دهه ۱۹۷۰ امریکا شروع  به  توسعه تانک جدید خود کردند که ابرامز  نام گرفت و با ورود  به خدمت قدرت زرهی امریکایی ها را دو چندان کرد. این تانک در خدمت جایگزین ام۶۰ شد.

M1A1

ولی تی ۹۰ داستان متفاوتی داشت. شوروی  در دهه ۱۹۸۰ در حال تولید تی ۸۰یو بود که برای مدتی مقاومت ترین زره جهان را داشت ولی با به روی  کار امدند تانک های نویبنی  چون ابرامز، چلنچر ۱  و یا لئوپارد ۲ این برتری کم رنگ شد اگرچه همچنان وجود داشت از این رو شوروی خواهان تانک جدید بود ولی با فروپاشی شوروی و مشکلات مالی روسها در دهه ۱۹۹۰ طرح به تعویق افتاد. از این رو روسها به سراغ  یک راه حل موقت  رفتند تا  زمانی که تانک پیشرفته ای وارد خدمت شود. تانک موقت  تی ۹۰ نام گرفت که یک نسخه ارتقاء یافته تی ۷۲ بود و اصلا قرار بود روز نسخت  تی ۷۲ بی یو نامیده شود ولی بعه دلیلی عملکرد بسیار بد تی ۷۲در جنگ  سال ۱۹۹۱ خلیج فارس در برابر ابرامز امریکایی ، نام تانک به تی ۹۰ تغییر یافت. در جنگ خلیج فارس ابرامز های عراقی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تی ۷۲ را شکار کردند و کمتر از ۸ ابرامز از دست رفت. البته ابرامز حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تانک و زره پوش دیگر را نیز شکار کرد 

T-90

اما مقایسه

در مرحله اول به سراغ موتور می رویم

تی ۹۰ در نسخه T-90A که در ارتش روسیه در خدمت است  دارای یک موتور دیزل ۸۴۰ اسب بخار  ۱۲ سیلندر است . این موتور  قابل اطمینان و مصرف خوبی  دارد  دست کم  در مقابل  موتور ابرامز، پیچیده گی و هزینه کمتری دارد. نسخه صادراتی تی ۹۰ اس  را میتوان به یک موتور ۱۰۰۰ اسب بخاری دیزل تجهیز کرد

ابرامز دارای از یک  موتور  توربین گازی هانول بهره می برد که از سوخت جت تغذیه  میکند و عملکرد متفاوتی با موتور دیزل دارد .این موتور نتنها هزینه نگهداری بالای دارد بلکه زمان بین تعمریات ام کمتر است  و سوخت گرانی مصرف میکند ولی  در عوض ۱۵۰۰ اسب بخار نیرو  قدرت فراهم میکند

“””” توربین گاز، یک ماشین دوار است که بر اساس انرژی گازهای ناشی از احتراق کار می‌کند. هر توربین گاز شامل یک کمپرسور برای فشرده کردن هوا، یک محفظه احتراقبرای مخلوط کردن هوا با سوخت و محترق‌کردن آن و یک توربین برای تبدیل کردن انرژی گازهای داغ و فشرده به انرژی مکانیکی است. بخشی از انرژی مکانیکی تولیدشده در توربین، صرف چرخاندن کمپرسور خود توربین شده و باقی انرژی، بسته به کاربرد توربین گاز، ممکن است ژنراتور برق را بچرخاند (توربوژنراتور)، به هوا سرعت دهد (توربوجت و توربوفن) و یا مستقیماً (یا بعد از تغییر سرعت چرخش توسط جعبه دنده) به همان صورت مصرف شود””””

شاید بسیاری  با اشاره به وزن ۴۶   تنی  تی ۹۰ در قیاس با وزن ۶۳   تنی ابرامز در  نسخه ام۱ ای ۲ بگویند  که قدرت موتور ابرامز به دلیل وزن  بیشتر در اینجا برتری برای ابرامز حساب نمی شود  و ابرامز  تانک چالاکی با چنین وزنی نیست(هر دو عدد گفته شده بدون محموله ، خدمه و سوخت  است)

این حرف درست نیست زیرا معیار  چالاکی  ، سرعت و رانش  به وزن است(دست کم دو معیار از چند معیار  سرعت  و رانش به وزن است) و در این زمینه نیز  ابرامز برتر است.  رانش به وزن ابرامز در نسخه ام۱ ای ۲ عدد ۲۴ اسب بخار بر تن است و رانش به وزن تی ۹۰ در نسخه روسها ۱۸٫۲ اسب بخار بر تن و نسخه صادراتی ۲۰٫۴ اسب بخار بر تن.این به معنی است که با  وجود وزن بیشتر ابرامز  این تانک رانش بیشتری را دارد و حتی  در سرعت نیز برتر است. ابرامز دارای بیشترین سرعت جاده ۶۷ کیلومتر بر ساعت در نسخه ام۱ ای ۲ است و برای تی ۹۰ عدد ۶۰ کیلومتر بر ساعت است. هر دو در زمینه  ارتفاع چاله  قابل رد شدن و میزان شیب مورد نظر برای عبور با هم برابرند

اگرچه همواره تصاویری از پرش های جالب و دیدنی تی ۹۰  پخش شده و در نمایشهای نظامی از جمله برنامه های تی ۹۰ است ولی این حرکت نمایشی است زیرا به سیستم تعلیق فشار  زیادی وارد میکند و چندین  بار پشت سر هم این عمل  انجام شود باعث در هم کوبیده   شدن سیستم تعلیق می شود  اگرچه در یوتوپ شما تصاویر از پرش ام۶۰ ، ابرامز و یا مرکاوا نیز میتوانید ببینید  و این حرکت  نشان دهنده هیچ چیز خاصی نیست

همچنین تی ۹۰ پکیج  قدرت نیز ندارد .  پکیج قدرت در واقع سازکار پیش بینی شده در زمان طراحی  برای تعویض سریع موتور است . موتور ابرامز  در عرض ۳۰ دقیقه  پیاده و سوار  میشود این کار برای تی ۹۰ چند ساعت زمان لازم دارد

 از این روی می توانید  ببینید  که در بخش اول که همان قدرت موتور، رانش به وزن و سرعت است  ابرامز  برتر است و تنها در زمینه  هزینه تعمیر و سوخت تی ۹۰ برتری دارد

سامانه اتش کدام برتر است؟

ابرامز  دارای سنسور باد برای تشخیص  سرعت باد، رطوبت،فشار هوا و…  برای هدفگیر بهتر است که این داده ها در کنار  مسافتی که توسط مسافت یاب لیزری به دست می اید به  رایانه اتش بالستیک  دیجیتال  داده میشود.  توپچی دارای سایت اتش با دوربین دید حرارتی است و فرمانده نیز میتواند به صورت مستقل دست به نشانگیری  و اتش بزند

تمامی موارد بالا را تی ۹۰ هم وجود دارد . البته سامانه  دید حرارتی توپچی و در نسخه های بعدی  تی۹۰ سامانه دید حرارتی فرمانده ساخت  فرانسه است.  هر دو تانک توان اتش در روز با دقت بالا را در برد ۲۵۰۰ متری دارند اگرچه ابرامز رکورد  ۳۰۰۰ متر نیز برای یک توپچی خوب دارد.  هندی ها در ازمایشان خود برد موثر اتش تی ۹۰ را ۲۲۰۰ متر الام کردند که با گفته برخی مقامات روسی هم جور در کی اید. دست کم روی کاغذ تی ۹۰ با ام ۱ ای ۱ و یا حتی ای ۲ در برد اتش برابر هستند  البته  برد موثر اتش ابرامز حدود ۳۰۰ متر بیشتر است اگرچه  بسته های ارتقا جدید که برای ابرمز امده مانند SEP3 دقت اتش را تا برد ۳۰۰۰ متر در روز افزایش داده البته تی ۹۰ اس ام نیز دارای دقت اتش در ۳۵۰۰ متری است

زره

تی ۹۰ همانند تمامی تانک های شرقی دست کم بعد از تی ۸۰ یو به بعد بسیار  وابسته به زره واکنش دهنده خود می باشد . تی۹۰ در جلوی بدنه و برجک و دو طرف بدنه و برجک دارای زره کنتاکت۵ است. این زره توان مقاومت در برابریک پرتابه خرج گود تا ۶۵۰ م م  در برابر انرژی  جنبشی تا ۳۵۰ م م  را دارد . به گفته روسها میزان مقاومت تی ۹۰ با زره کنتاکت ۵ از روبروی بدنه ۸۰۰ تا ۸۵۰ م م در برابر مهمات انرژی جنبشی و ۱۳۰۰ م م در برابر خرج گود است. البته مانند تمامی تانکها این عدد برای تمامی  جلو و بدنه  یکسان نیست برای نمونه بخشهای از جلو بدنه تانک  دارای مقاومت ۱۶۰۰ م م نیز در برابر خرج گود و ۱۰۰۰ م م در برابر انرژی جنبشی نیز است این بدین معنی است که شما برای سکافتن زره  این تانک از روبروی  برجک باید یک موشک  ضد تانک با توان نفوذ  در بیش از ۱۶۰۰ م م و یا یک مهمات انرژی جنبشی  با توان بیش از ۱۰۰۰ م م داشته باشید .اگرچه روی کاغذ مقاومت در جلوی بدنه و برجک خوب است ولی چند مشکل وجود دارد

• دو طرف برجک و بدنه مقامت کمتری دارد تا ۵۰ %  کمتر از جلوی برجک و بدنه از این رو   مثلا موشک تاو یا کورنت  از روبروی  بدنه توان نفوذ  ندارد ویا تنها مهمات های پیشرفته انرژی  جنبشی اورانیومی  و تنگستنی  ۱۲۰ م م غربی  انهم چند نوع مهمات توان  نوفذ را دارند ولی از کنار حتی  یک موشک تاو  ویا یک مهمات توپ ۱۰۵ م م  تنگستنی همانند دی ام ۶۳ نیز توان نفوذ  دارد
• تمامی بخشهای جلوی برجک یک دست نیست ..مثلا در جلو دو طرف لوله تانک  دو اختلال گر فروسرخ نصب شده که خود البته برای ایجاد اختلال   روی موشک های ضد تانک موثر است ولی زیر این دو سامانه که شبیه نورافکن هستند   زره کنتاکت نصب نشده از این رو در دو طرف لوله میزان مقاومت در برابر خرج گود حدود ۷۵۰ م م و انرژی  جنبشی  حدود ۴۵۰ م م است. همچنین زیر زره  کنتاکت  نصب شده در جلوی برجک  نیز،   یا بهتر است بگویم فضای بین زره برجک و بدنه نیز فاقد زره کنتاکت۵ است
• زره کنتاکت تنها یک حمله را دفع میکند. مثلا در صورت برخورد یک مهمات به یکی از بلوک های زره کنتاکت ان بلوک از بین می رود  و برخورد مهمات بعدی به همان قسمت به معنی برخورد به بدنه اصلی تانک است که بدون پوشش زره است

رنگ قرمز در این تصویر بخش های از زره که ، مقاومت کمتری را دارند نشان میدهد… تی ۹۰ اسیب پذیر تر است

در تصویر با دایره قرمز زره کنتامت نشان داده شده. همه جای تحت پوشش نیست از جمله بخشهای از کنار بدنه و برجک. همچنین برخورد مهمات یک بار به یکی از این زره ها باعث نابودی زره ان بخش می شود

ابرامز دارای زرهی ترکیب از مواد کامپوزیت و اورانیم است. البته تنها از  برجک دارای اورانیوم  است ولی همان زره ترکیبی نیز قدرت بسیار دارد. روی کاغذ تانک در نسخه ام۱ ای ۲ دارای ۱۰۵۰ م م مقاومت در برابر خرج گود  از جلو بدنه و ۶۵۰ م م در برابر انرژی جنبشی است و از روبروی برجک ۹۶۰ م م در برابر  انرژی جنبشی و ۱۶۲۰ م م در برابر مهمات خرج گود است. از کنار برجک نیز  دست کم تانک بین ۴۰۰ تا ۹۰۰ م م در برابر  خرج گود مقاومت دارد . البته میتوان ابرامز را به  زره واکنشی انفجاری و یا غیر انفجاری کامپوزیت که در واقع زره واکنش دهنده  در دو طرف برجک و بدنه است نیز مجهز کرد. که میزان مقاومت در برابر خرج گود را به بیش از ۱۴۰۰ م م افزایش میدهد . در مورد زره ابرامز چند نکته مهم است

• ابرامز  به زره اصلی ویا همان بدنه تانک وابسته است  این خود امتیازی  است زیرا بر خلاف تی ۹۰ که نابودی  یک از بلوک های زره کنتاک باعث میشد که ان بخشی که زره کنتاکتش  از بین رفته بی دفاع باشد ،  در ابرامز این  چنین نیست حتی برخورد دو مهمات در فاصله چند سانتیمتری نیز اثری ندارد زیرا این زره اصلی تانک است که از تانک محافظت میکند.
• ابرامز نسبت به تی ۹۰ داره برجک محافظت شده تری است این مسئله از انجا مهم است که برجک تانک معمولا  بیشتر مورد  هدف قرار میگیرد زیرا در دیدتر است . همچنین در دو طرف تانک از جمله دو طرف بدنه ابرامز زره بیشتری دارد
• همچنین بر عکس پوشش بدنه تی ۹۰ که یک دست توسط زره کنتاکت پوشش داده نشده بدنه ابرمز پوشش یک دستی دارد اگرچه همه جای  بدنه یک میزان مقاومت ندارد حتی مثلا همه  بخشهای جلو برجک ویا جلوی بدنه ولی از نظر میزان مقاومت و پوشش کارایی  کلی بهتری دارد
• هر دو تانک داری سامانه اختلالگر فروسرخ هستند. جالب اینکه سامانه روسی جلوی تانک را پوشش میدهد ولی نسخه امریکایی دو طرف بدنه پوشش میدهد. خوب روس امریکاها  منطقی تر است زیرا همیشه دو طرف تانک  زره کمتری  دارد تا جلو تانک. ولی در نهایت اختلالگر فروسرخ تی۹۰ و همچنین هشدار دهنده لیزری ان میتواند تاثیر بالای بر روی بقاء پذیری تی۹۰ داشته باشد  که در نبرد بر ضد موشک های ضد تانک بسیار اهمیت دارد و میتواند موشک های ضد تانک را اگر به موقع عمل کند فریب دهد از این رو بحث مقاومت زره زمانی به میان میاید که  موشک فریب نخورده و به تانک برخورد کند. البته این سیستم ها نمی توانند روی راکت ها و یا گلوله های تانک و توپ ایجاد اختلال کنند

از این رو از نظر زره نیز برتری از نظر عدد مقاومت و میزان حفاظت با ابرامز است

برخورد چندین ار پی جی ۷ و ترکش های  بمب کنار جاده ای به فاصله کم به زره ابرامز

نصب زره واکنشی کنار بدنه ابرامز

 توپ

توپ  تی۹۰ همان توپ مشهور روسی ۲A46M-5  است که قدمتی  ۴۰ ساله  و حتی بیشتر دارد. این توپ در اواخر دهه ۱۹۶۰ روی تی ۶۴ نصب  شد و  روی سه تانک بعدی روسها همانند تی ۷۲، تی ۸۰ و تی ۹۰  نیز نصب شد . چند ده تانک نیز در دنیا با این توپ مجهز شدند از جمله تانک بومی ذولفقار. این توپ اولین توپ عملیاتی جهان با گلوله گذاری خودکار است که دارای یک خشاب چرخفلکی زیر برجک  است که ۲۲ گلوله درون خود حمل میکند. این  سیستم هشت گلوله بر دقیقه لود میکند.

توپ ابرامز توپ ۱۲۰ م م ال۴۴ است که در امریکا  با نام  ۲۵۶ تولید شد. این توپ روی بسیاری از تانکها از جمله تانک مشهور لوئپارد  ۲، کا۲ کره جنوبی، تایپ۹۰ و ۱۰ ژاپنی  و چند تانک دیگر نصب شده است . توپ دارای سامانه گلوله گذاری دستی است و ۱۰  تا ۱۲ گلوله را میتوان در ان در دقیقه لود کرد

شاید به نظر برسد توپ ۱۲۵ م م به دلیل  بزرگتر بودن  از توپ ۱۲۰ م م  از نظر کالیبر پس کارایی بهتری دارد  ولی نباید  اجازه بدهید اعداد  شما را گول بزند

چیزی که در مورد یک توپ تانک مهم است دقت، برد و میزان نفوذ است.

اول به میزان نفوذ  بپردازیم . در میزان نفوذ  برتری همیشه با غرب بود. برای نمونه توپ ۱۰۵ م م ال۷ انگلیسی که توپ اصلی اکثر تانک های جبهه  غرب در جنگ سرد بود و روی تانک های چون ام ۴۸ ای ۵، ام۶۰،سنتورین ، لئوپارد ۱ و…. نصب شد   همیشه از نظر نفوذ از توپ های ۱۱۵ و ۱۲۵ م م روسی دست کم تا دهه ۱۹۸۰ برتر نبود کمتر هم نبود  . برای نمونه بهترین مهمات انرژی  جنبیش که تی۶۲ با توپ۱۱۵ م م خود شلیک می کرد دارای توان نفوذ  ۳۸۰  م م در ۲۰۰۰ متر را داشت  در حالی که مهمات المانی   دی ام ۶۳  که از توپ ۱۰۵ م م ناتو شلیک میشد توان نفوذ در ۴۸۰ م م در ۲۰۰۰ متر ویا مهمات  دی ام۳۳  توان نفوذ  ۳۸۰ م م در ۲۰۰۰ متر را داشت .  نمونه  دیگر مهمات  ۱۲۵ م م  بی ام ۴۲ ساخت شوروی است که در کشور ما ایران نیز تولید می شود . این مهمات انرژی جنبشی  توان نفوذ  در ۵۲۰ م م زره در ۲۰۰۰ متر را دارد  که چندان با مهمات دی ام ۶۳  تفاوتی  با در نظر گرفتن ۲۰ م م بزرگتر بودن ندارد

این مسئله در مورد ابرامز و تی ۹۰ نیز صدق میکند

دو مهمات انرژی جنبشی مشهور شلیک شونده از تی۹۰   یکی بی ام ۴۴ که بی ام ۴۲ ام  نیز خوانده  با هسته تنگستنی با توان نفوذ در ۶۵۰ م م در ۲۰۰۰ متر را دارد و دیگری مهمات  ، مهمات بی ام ۴۶ است که ان نیز چنین توانی نفوذی دارد. برخی منابع از تولید مهماتی با توان نفوذ در ۷۵۰ م م زره خبر میدهد  ولی دقیقا جزئیات ان مشخص نیست

در بحث مهمات خرج گود نیز بهترین مهمات این  توپ بی کا ۲۹ با توان نفوذ در۷۰۰ تا ۸۰۰ م م زره است

تا اینجا  با در نظر گرفتن میزان مقاومت زره ابرامز و یا لئوپارد تنها در برد زیر ۱۵۰۰  متری  مهمات انرژی جنبشی  تی۹۰ به این دو تانک غربی موثر است و مهمات خرج گودش هم تنها شاید از کنار بدنه  به ابرامز موثر باشد (با در نظر رفتن پستی بلندی زمین  در میدان جنگ  حتی در باز ترین دشتها هدف قرار دادن شاسی سخت است)

اما ابرامز

ابرامز چندن مهمات اورانیومی  شلیک  میکند که همگی از خانواده مهمات ام ۸۲۹ هستند.این مهمات دارای هسته اورانیومی است و باید گفت واقعا بی نظیر  هستند . مهمات M829A2  که در دهه ۹۰ توسعه یافت  می تواند در ۷۳۰ م م زره در ۲۰۰۰ متر نفوذ کند و مهمان M829A3 که ان نیز هسته اورانیم دارد توان نفوذ  در ۸۴۰ م م زره در ۲۰۰۰ متر را دارد .نسخه جدید A4 این مهمات  میتواند تا ۹۰۰ م م ویا به گفته برخی منابع ۹۵۰ م م زره توان نفوذ  دارد. البته مهمات های المانی هسته تنگستنی  دی ام ۵۳ با توان نفوذ  در ۷۵۰ م م زره هم از این  تانک قابل  شلیک است

مهمات خرج گود نیز  از نوع ام ۸۳۰  توان نفوذ  تا ۷۰۰ م م زره را دارد

از این رو عملا در فاصله ۲۰۰۰ متری هم برای مهمات ام۸۲۹ای۳  و ۱۵۰۰ متر برای مهمات  ام ۸۲۹ای۲  تی ۹۰ هدف اسانی است

سند افتخار مهمات اورانیومی ام ۸۲۹ای۱٫ شکار تی ۷۲ که در خاکریز بوده. از یک سمت خاکریز وارد شده، به تانک برخورد کرده ، از ان صوی تانک بیرون امده و از ان صوی خاک رویز رد شده است

 بهترین مهمات خرج گود تی ۹۰ موشک لوله پرتاب ۹M119M Refleks است که ناتو به ان نام ای تی ۱۱ میدهد .  این موشک  لوله پرتاب هدایت لیزری نیم خودکار دارای  برد ۵۰۰۰ متر و توان نفوذ  در ۹۰۰ م م زره است. در مرحله اول این موشک شاید از کنار برجک و بدنه به تانک های نوین غربی انهم به شرطی که مجهز به زره واکنشی مازلار  نباشند  اثر  داشته باشد (البته همه تانک های غربی هم اینچنین  ایمنی ندارد مثلا لگرک زره مشابه تی ۹۰ از نظر مقاومت دارد) . ولی تنها مهمات تی۹۰ است که میتوان  ان را از برد ۵۰۰۰ متری نیز روانه هدف با دقت بالا کرد. البته با در نظر گرفتن وجود هشدار دهنده لیزری  روی اکثر تانک ها به محض هدفگیری لیزری تانک توسط تی ۹۰، تانک دشمن متوجه می شود

ابرامز نیز مهمات لوله پرتاب لهد را ساخت  اسرائیل میتواند شلیک کند ولی در لیست جنگ افزار های  ان نیست. لهد دارای برد ۸۰۰۰ متر است و یک مهمات توپ  اتک حمله برنده از بالا است که از این رو  از پس هر تانکی بر می اید .

 همان طور که  گفته شد سیستم گلوله گذاری   تی ۹۰ خودکار است .خوب در مرحله اول جذابیت  خود را دارد ولی واقعیت  این است که مشکل اساسی تانک های روسی همین سیستم  تغذیه است. در  توپ ۲ای ۴۶ ام  مهمات و خرج پرتاب از هم  جدا هستند و در دو ردیف  خشاب چرخ فلکی  درون تانک قرار گرفته اند. برخورد و نفوذ مهمات ضد زره دشمن به بدنه تانک از هر سمت  باعث برخورد به مهمات ویا خرج پرتاب  خشاب چرخفلکی شده و انفجار بزرگی ایجاد می شود  به شکلی که برجک تانک از جا کنده شده و خدمه نابود می شوند. این مشکل بزرگ همیشه تانک های روسی  و خدمه ان را تهدید  میکرده .از تی ۸۰ یو به بعد  تلاش شد با نصی  زره واکنش دهنده حتی در دو طرف بدنه حفاظت را افزایش داد ولی دست کم  حتی نسخه های زره پوش شده چون  تی ۶۴بی ام نسخه ارتقا یافته در اکرایین  تانک تی ۶۴  ویا تی ۸۰ یو در چچن باز در صورت نفوذ  مهمات همان داستان را داشتند.

سامانه گلوله گذاری خودکار و خشاب چرخفلکی

محل قرار گیری سیستم گلوله گذاری خودکار و مهمات در تی ۹۰ اس ام. در این نمونه مهمات اضافی پشت برجک ذخیره شده. در این تصویر مشخص است ورود مهمات به ورون بدنه چه میکند

کنده شده برجک تی ۷۲ بر اثر نفوذ مهمات

تی ۷۲ ارتش سوریه و انهدام توسط ار پی جی ۲۹… نفوذ مهمات و اتش گرفتن مهمات درون تانک

این مسئله برای ابرامز وجود ندارد زیرا ابرامز   مهمات خود را در پشت برجک حمل میکند و احتمال برخورد مهمات دشمن  به پشت برجک بسیار کم است . البته در عراق چندین بار انفجار بمب های کنار جاده ای باعث نابودی کامل و از جا کنده شدن برجک ابرامز نیز شد

از طرفی مشکل دیگر تی ۹۰ زره کم ، دست کم در قیاس  با  ابرامز در دو طرف بدنه است که برخورد مهمات از دو طرف  باعث نفوذ و انفجار مهیب می شود

از این رو در این بخش یعنی توپ نیز نتنها توپ ۱۲۰ م م مهمات های بهتری را با دقت بیشتری پرتاب میکند بلکه خطر بسیار کمتری نیز روش بارگذاری دست دارد

یکی از اخرین نسخه های تی ۹۰ نسخه اس ام است .. این نسخه در واقع نسخه مدرنریزه  نسخه صادراتی  S است که حرف M بعد از ان امده. در مرحله اول این یک طرح برای ارتقا تی ۷۲ ارتش هند بود ولی بعد تبدیل به یک نسخه تولید برای تی ۹۰ شد(برخی منابع به این مدل تی ۹۰ ام اس می گویند)

این نسخه در اکثر موارد ارتقاء داشته. برای نمونه مجهز به موتور قویتر ۱۱۳۰ اسب بخاری است که رانش به وزن ۲۳ اسب بخار بر تن رسیده است و سرعت بیشتری دارد. همچنین سامانه اتش ان  ارتقا یافته  و توان کشف هدف از ۷۰۰۰ متر و درگیر موثر در ۳۵۰۰ متری را دارد. رایانه اتش توان تعقیب خودکار هدف  و محاسبه و اتش به هدف متحرک در حالی که تی ۹۰ نیز در حال حرکت  است را دارد.  همچنین دارای یک سامانه دید پانورماتیک جدید با دید حرارتی نسل سوم برای فرمانده و یک مسلسل  ۷٫۶۲ م م کنترل شونده از درون بدنه است. روی کاغذ این نمونه از نظر دقت اتش از ام۱ ای ۲ ابرامز برتر است

T-90SM

همچنین در این نمونه مجهز به   ترکیبی از زره رلکیت  و زره کنتاک۵ است. رلکیت ۵۰% حفاظت بیشتری نسبت به کنتاکت دارد. در تی ۹۰ اس ام تمامی برجک جلو و دو طرف پوشش یک دست  دارد  این مسئله در مورد دو طرف بدنه و جلو ان نیز صدق میکند و از این رو احتمال برخورد مهمات به نقطه ای پوشش زرهی ندارد بسیار کم است . حتی در پشت برجک و عقب تانک نیز قفسه ای برای حملات راکتی ساخته شده و دو طرف بدنه تا میانه چرخ های  زره پوش شده تا از نفوذ مهمات به درون  تانک تا حد امکان جلوگیری شود .  اگرچه اماری از میزان مقاومت این نسخه وجود ندارد ولی باید با در نظر گرفتم مقاومت زره رلکیت این میزان از جلوی  برجک  بیش از ۱۸۰۰ و یا ۱۹۰۰ م م در برابر  خرج گود و حدود ۱۰۰۰ م م در برابر مهمات انرژی جنبشی می باشد. دست کم روی کاغذ از نظر زرهی تی ۹۰ اس ام  از ابرامز برتر نباشد  چیزی کم ندارد(که البته از نظر مقاومت در برابر خرج گود مقاوم تر است)

ولی همچنان از همان توپ و همان  سیستم تغذیه استفاده میکند اگرچه با افزایش سطح  زرهی میزان حفاظت بالا رفته است. البته در این مدل مهمات ذخیره که درون بدنه نگهداشته میشد به پست برجک منتقل شده است. در واقع تی ۹۰ به غیر از ۲۲ گلوله درون خشاب ۲۱ گلوله دیگر نیز به صورت ذخیره درون بدنه نگهداری می کرد که در این  مدل مهمات ذخیره به پست بدنه منتقل شده است

تی ۹۰ اس  ام دست کم تنها از نظر توپ در رده پاینتر از ابرامز  قرار می گیرید  اگرچه همچنان  این مشکل باقی است که زره واکنش دهنده ان تنها برای یک برخورد در هر بلوک مقاومت لازم را دارد

T-90A  دارای ضعف های  است که از تی ۷۲ به ارث رسیده. اگرچه نسخه اس ام بسیار کاراست ولی  تنها هند حدود ۳۵۴ عراده ان را سفارش داده  ولی مابقی کشورها و حتی خود روسها از  نسخه T-90A و یا S  بهره می برند . واقعیت این است که مشکلاتی  که در بالا در قیاس  بین تی ۹۰ و ابرامز گفته شده در واقع نقطه ضعف تی ۹۰ در برابر تمامی تانک های نوین غربی مانندچلنچر۲، لوپارد۲ ویا مرکاوا است و قیاس با ابرامز فقط  یک نمونه بود. در حالی که امروز تانک های نویت غربی به سطحی رسیده اند که حتی از کنار بدنه و برجک حتی  موشک های چون کورنت را دفع  می کنند ویا دست کم جان  خدمه را حفظ میکنند تی ۹۰ همچنان برای مقابله با این موشکها دچار  مشکل است.  روسها خود به سراغ ارماتا  رفته اند  اگرچه یک یا دو سال دیگر عملیاتی می شود ولی همچنان تی ۹۰ از جمله در نسخه اس ام می تواند  بازار زیادی برای خود کسب کند (اخباری از احتمال خرید تی ۹۰ توسط ایران به گوش میرسد ولی واقعا نه من و نه کس دیگر میداند منظور کدوم نسخه است چیزی که مشخص است این است که هنوز هیچ قراردادی بسته نشده)

منبع : http://jangaavaran.ir/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AA%DB%8C90-%D9%88-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B2/