میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

دکتر بول به عنوان یک متخصص توپخانه و پرتابه های بالستیک ، به تکنولوژی توپخانه ای آلمان نازی و ابرتوپ ها و پروژه های بلند پروازانه آن همچون توپ V3 به شدت علاقه مند بود و معتقد بود که سیستم های توپخانه ای را میتوان در کاربرد های غیر رزمی همچون پرتاب محموله به مدار زمین مورد استفاده قرار داد و این سیستم ها را رقیبی ارزان قیمت برای پرتابگرهای موشکی میدانست.

جرالد بول

بول در راستای دستیابی به هدف ساخت ابر توپی که قادر به قرار دادن یک محموله در مدار زمین باشد ، تحقیقات گسترده ای را انجام داد و در این مسیر مهمترین مانع بر سر ساخت و عملیاتی سازی یک چنین سیستمی را نبود یک پشتیبان مالی یافت. جنگ ایران با عراق و دعوت عراق از بول برای همکاری در زمینه توپخانه ، بهترین فرصت برای وی جهت تحقق اهدافش بود. بول بدین منظور پروژه ابر توپ برد بلند را به مقامات عراقی و شخص صدام حسین ارائه کرد که امکان هدف قراردادن اهدافی از دشمن از عمق خاک عراق را داشت.

توپ V3 آلمان نازی

با استقبال مقامات عراقی از پروژه پیشنهادی بول، در ماه مارس سال 1988 قراردادی به ارزش 25 میلیون دلار جهت ساخت سه ابر توپ با وی منعقد شد. از این سه ابر توپ دو عدد در ابعاد کامل و کالیبر 1000 میلیمتر تحت نام "پروژه بابل" و سومین توپ نمونه ای کوچک تر و آزمایشی در کالیبر 350 میلیمتر تحت نام پروژه "بچه بابل" بود. بزرگترین  ضعف این ابر توپ ها ، ساکن بودن آن ها و در نتیجه سهولت در هدفگیری و آسیب پذیری آن ها بود. مسلما بول  به عنوان یک کارشناس نخبه توپخانه از این مسئله با خبر بود اما با استفاده از بلند پروازی مقامات عراقی پروژه ای را به آن ها ارائه کرد که بیش از برخورداری از ارزش عملیاتی و قابلیت رزمی برای عراقی ها ، بستری برای توسعه تکنولوژی های مورد نیاز برای توپ های فضایی (با قابلیت انتقال محموله به مدار زمین) شخص بول و تیم همکارش بود.

از ماه مارس 1988 تا زمان تهاجم به کویت در سال 1990 ، جرالد بول پروژه طراحی و ساخت سه ابرتوپ مورد نظرعراقی ها را دنبال میکرد. دو توپ اصلی پروژه بابل در صورت ساخت ، با استفاده از 9 تن خرج ویژه قابلیت شلیک یک پرتابه 600 کیلوگرمی به مسافتی در حدود 1000 کیلومتر را داشتند.در صورت استفاده از پرتابه های ویژه حامل با وزن 2000 کیلوگرم ، توپ های بابل از قابلیت قرار دادن محموله ای 200 کیلوگرمی در مدار پایینی زمین با هزینه ای در حدود 600 دلار برای هر کیلوگرم محموله برخوردار بودند. پروژه بابل با نام گذاری پوششی PC-2 (مخفف Petrochemical Complex-2 یا مجتمع پتروشیمی شماره 2) در عراق شناخته میشد.

مدیریت پروژه بر عهده یک مهندس انگلیسی با نام کریستوفر کاولی بود که از همکاران بول به شمار میرفت. پروژه بابل تحت نظارت کامل سازمان های اطلاعاتی و جاسوسی امریکا و بریتانیا دنبال میشد و غربی ها از انجام این پروژه در عراق و جوانب مختلف آن اطلاع کامل داشته و با آن همکاری میکردند. همکاری با عراق در چنین پروژه بلند پروازنه ای صرفا به دلیل موقعیت عراق در رویارویی با ایران محقق شده بود در غیر اینصورت همکاری غربی ها با یک چنین پروژه ای دور از ذهن به نظر میرسید چنانکه پس از تهاجم عراق به کویت ، ورق برگشته و همکاری کامل غرب با عراق در این پروژه به مقابله شدید بدل شد. ابر توپ پروژه بابل دارای لوله ای به طول 156 متر در کالیبر 1000 میلیمتر بود. این لوله همچون ابر توپ آلمانی V3 از بخش های مختلف تشکیل میشد که شامل 26 قطعه شش متری بود.این 26 قطعه در مجموع 1510 تن وزن داشتند که با افزودن چهار سیلندر 220 تنی مکانیزم عقب نشینی توپ و ایضا خزانه 165 تنی آن ، وزن توپ به 2555 تن میرسید.

نیروی عقب نشینی یا لگد این توپ در زمان شلیک حدود 27000 تن بود و لرزه ای ایجاد میکرد که همچون لرزه ناشی از انفجار یک بمب اتمی در داخل زمین ، در بخش های مختلف جهان قابل ثبت بود. این توپ امکان شلیک پرتابه ای به وزن 600 کیلوگرم در برد 1000 کیلومتر را داشت که بارها از برد یک سیستم توپخانه ای معمول بیشتر بود. پیش از ساخت ابر توپ پروژه بابل ، قرار بر این شد که یک توپ آزمایشی با ابعاد کوچکتر و برد کمتر تحت پروژه ای با نام بچه بابل ساخته شود تا به منظور توسعه و آزمایش فناوری های مورد نیاز برای ساخت نمونه بزرگتر مورد استفاده قرار گیرد.ساخت این توپ در ماه مه سال 1988 در منطقه جبل حمرین در 145  کیلومتری شمال بغداد به پایان رسید.

توپ بچه بابل

توپ بچه بابل با طول لوله 45 متر و کالیبر 350 میلیمتر در حدود 102 تن وزن داشت و در دامنه یک تپه با زاویه 45 درجه قرار داده شده بود. انتظار میرفت که این توپ به بردی در حدود 750 کیلومتر دست یابد و در چندین عملیات شامل گلوله باران برد بلند مواضع دشمن با گلوله های بیولوژیک و شیمیایی وتوسعه فناوری ضد ماهواره با ساخت یک پرتابه ویژه با قابلیت انهدام ماهواره مورد استفاده قرار گیرد (مورد دوم نیازمند پرتابه های ویژه ای بود که صرفا در حد طرح بر روی کاغذ باقی ماند). ساخت قطعات توپ بابل و نمونه کوچکتر آن بچه بابل با سفارش عراق در بریتانیا صورت گرفت.

تولید قطعات سازنده لوله این توپ در صنایع بریتانیایی تحت عنوان تولید لوله انتقال نفت برای مجتمع پتروشیمی شماره 2 عراق انجام شد که در حقیقت پوششی برای مخفی ماندن کار بود. در سال 1990 دو حادثه موجبات ایجاد وقفه و در نهایت توقف پروژه بابل شد. اولین حادثه ترور مغز متفکر این پروژه ، دکتر جرالد بول بود که در 22 مارس سال 1990 صورت گرفت. هر چند هیچ گروه یا دولتی مسئولیت این ترور را بر عهده نگرفت اما گمان میرود که این ترور توسط اسرائیل صورت گرفته باشد. البته دلیل ترور حضور بول در پروژه های توپخانه ای عراق همچون بابل نبود بلکه دلیل مهمتری داشت و آن مشاوره بول برای اطلاح طرح های موشکی عراق بود که میتوانست تهدیدی برای اسرائیل باشد.

قطعه ای از توپ بابل

با حذف بول از پروژه بابل این پروژه مغز متفکر و هدایتگر اصلی خود را از دست داد و دچار وقفه شد. دومین حادثه تهاجم عراق به کویت در دوم اوت سال 1990 بود که موجبات اعمال تحریم بر عراق ، قطع همکاری های تکنولوژیکی طرف غربی در پروژه بابل و ورود به روند مقابله با آن شد. سه هفته پس از ترور جرالد بول ، بریتانیا از ارائه هشت قطعه آخر از لوله توپ بابل به عراق سر باز زده و آن ها را مصادره نمود در نتیجه این پروژه متوقف گردید و تلاش های عراق برای تکمیل اولین ابر توپ بابل با برد 1000 کیلومتر به شکست انجامید.

پس از حمله عراق به کویت که به شکست عراق از نیروهای ائتلاف ختم گردید ، سازمان ملل متحد و شورای امنیت علاوه بر تحریم های اقتصادی و نظامی ، برنامه ای ویژه را جهت انهدام توپ 350 میلیمتری بچه بابل بر عراق تحمیل کردند که این برنامه به جز انهدام توپ بچه بابل شامل از بین بردن قطعات توپ 1000 میلیمتری بابل شامل 44 قطعه تحویلی از لوله توپ و 4 سیلندر ویژه مکانیزم عقب نشینی توپ در کنار خرج های ویژه پرتاب آن نیز میشد. عراقی ها در مجموع در حدود 11 الی 12 تن از خرج های ویژه پرتاب توپ بابل را نابود کردند.

پس از اجرای این برنامه عراق اعلام کرد که دیگر در هیچ یک از سطوح مطالعات مواد مورد نیاز ، طراحی ، ساخت و توسعه ابر توپ های برد بلند و مهمات مورد استفاده آن ها فعالیتی ندارد. این مسئله در حالی از سوی عراق مطرح شد که تحقیقات انجام شده توسط سازمان ملل در سپتامبر سال 1995 آشکار ساخت که عراق پس از سال 1990 نیز همچنان به دنبال توسعه بومی یک ابر توپ در کالیبر 600 میلیمتر بوده و پروژه ابر توپ های عراق با مرگ جرالد بول همراه با وی نمرده است. هر چند که در نهایت با وجود مشکلات تکنولوژیکی (ساخت برخی قطعات همچون لوله) و مالی ، عراق هرگز موفق به ساخت و عملیاتی سازی ابر توپ دیگری نشد و در رویای آن باقی ماند.

منبع : http://www.military.ir/forums/topic/29558-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF-%D8%A8%D9%88%D9%84-%D9%88-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF/