میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

اسرائیل در دهه ۱۹۶۰ اولین تجربه ساخت یک جنگنده را به دست  اورد. این تجربه مربوط به کپی جنگنده  میراژ ۳ با نام نشر بود. دست کم ۷۰ فروند نشر تولید شد که با همان موتور اترا ۹ کا سی میراژ تولید شد. در ادامه اسرائیل دست به توسعه  جنگنده  کفیر  زد. کیفر بر اساس  میراژ ۵ ساخته شد البته اسرائیل میراژ ۵ نداشت بلکه نقشه  های ان را از طریق  یک شرکت سوئیسی درگیر در برنامه میراژ ۵ به دست اورد.

کفیر یک میراژ ۵ اسرائیلی ، با موتور  امریکایی جی ۷۹ که بر روی فانتوم نیز نصب شده بود و الکترونیک اسرائیلی بود.  کفیر یک جنگنده تهاجمی بود اگرچه چالاکی خوبی داشت. تجربه  کفیر به اسرائیل نشان  داد میتواند جنگنده ای با بالاترین  سطح فناوری غرب تولید کند(برای اشنایی با کفیر اینجا را کلیک کنید)

در دهه ۱۹۸۰ در اسرائیل دید گاهی وجود داشت که باید از یک جنگنده ساده ارزان قیمت  در کنار جنگنده های پیشرفته  استفاده کرد. این روش باعث کاهش هزینه و داشتن ناوگان قابل قبولی می شد. از این رو اسرائیل که  به دنبال یک طرح برای جایگزینی هواپیماهای  ای ۴ اسکای هاوک و کفیر میگشت  تصمیم به ساخت یک پرنده بومی  گرفت ولی به  سرعت جنگنده جدید از یک برنامه ساده تبدیل  به یک پروژه پیشرفته شد. برنامه  در مرحله نسخت  ساخت یک جنگنده برای حملات تهاجمی بود چیزی مشابه کفیر زیرا اسرائیل به تازگی جنگنده پیشرفته اف۱۵ را به خدمت گرفته بود که به صورت تخصصی کار رهگیری را انجام میداد .

کار بر روی  پروزه جدید که لاوی نام داشت   در سال ۱۹۸۲ در صنایع هواپیمای سازی اسرائیل  شروع شد همان  مرکزی  که پیش از ان نشر و کفیر را ساخته بود . البته برنامه لاوی به سال ۱۹۷۸ زمانی که نیروی هوایی خواهان  یک جنگنده تهاجمی جدید بود بر می گشت. صنایع هواپیمای سازی اسرائیل  طرح یک جنگنده  با بال   دلتا و کانارد  را پیش برد طراحی که در ساخت ان موفق بود زیرا کفیر نیز طرحی مشابه داشت و  در ان تجارب زیادی اندوخته شده بود. در مرحله طراحی با در نظر گرفتن  در خواست نیروی هوایی برای افزایش چالاکی این جنگنده برای درگیری داگ فایتر  بال دلتا کمی باریک تر شد  و کانارد جنگنده تمام متحرک طراحی شد تا در حفظ زاویه حمله هواپیما اقدام لازم را انجام دهد

در نهایت  در ۳۱ دسامبر سال ۱۹۸۷ اولین فروند جنگنده لاوی   به پرواز در امد

لاوی جنگنده ای بود بال دلتا با کانارد کاملا متحرک که در ساخت  بدنه ان از الومینویم و مواد کامپوزیت  استفاده  شده بود.  دارای سه  ارابه فرود تک چرخ بود که  هر سه در زیر بدنه   جمع میشد  و از دو  بالچه ثابت زیر بدنه برای  افزایش پایداری  سمتی  در زیر بدنه  بهره می برد. پرنده برای افزایش زاویه حمله در حین مانور های تند دارای کانارد  تمام متحرک بود که به غیر از این در کاهش باند مورد  نیاز برای برخاستن نیز به جنگنده کمک می کرد. هواپیما دارای  سامانه پرواز هدایت دیجیتال  با سیم بود که با  کمک  لاکهید مارتین   توسعه پیدا کرده  بود. لاکهید مارتین که سازه  اف۱۶ بود پیمانکار دوم این جنگنده بود

هواپیما دارای یک موتور  توربوفن پرات اندویتنی   پی دبلیو ۱۱۲۰  بهره می برد. این موتور بدون پس سوز دارای ۱۳۵۲۰ و با پس سوز ۲۹۵۸۵ پاو ند قدرت داشت. این موتور اگرچه امریکایی بود ولی به صورت سفارشی برای لاوی طراحی شده بود  البته اسرائیل در برنامه ارتقا فانتوم  خود با نام کورناس ۲۰۰۰ نیز از این موتور بهره بردند. این موتور دارای  اجزا و کنترل  کننده موتور پرات اندویتنی  اف۱۰۰ بود که روی اف۱۶ و اف۱۵ نصب شده بود ولی تغیراتی  در نحوه تزریق  سوخت به درون محفظه احتراق داشت و قرار بود در اسرائیل تولید شود. این موتور  بر روی یک فانتوم نصب شد و انچنان  قابلیتی داشت که بدون روشن شدن پس سوز موتور فانتوم را به سرعت یک ماخ رساند از این رو بهترین موتور برای لاوی بود. البته این موتور در نهایت تولید نشد و تنها یک فانتوم با این موتور تست شد که به ان لقب سوپر فانتوم داده شد . در نهایت به دلیل هزینه زیاد اف۴ ایی کورناس  ۲۰۰۰ اسرائیل تنها از نظر الکترونیکی  ارتقا یافتند

لاوی و سوخت گیری هوایی

هواپیما دارای یک ورود هوا در زیر  بدنه شببه ورودی هوای اف۱۶ بود که حال بیضی  شکل داشت  ولی اگرچه از بیرون بسیار شبیه   ورودی  موتور اف۱۶ بود ولی از درون طرح پیشرفته تری داشت و با  انهنا دار کردن مجرای ورودی  هوا به درون موتور، تیغه های فن موتور را از دید  رادار مخفی کرده بودند  تا سطح مقطعی  رادار به دلیل عدم برخورد امواج رادار به تیغه های  فن کاهش یابد  و همچنین امواج گرمایی کمتری از تیغه های داغ موتور به بیرون نشت کند. البته در لاوی ۲۲% از  بدنه از جمله  بخش های که با امواج رادار بیشتر  سرکار داشت از  مواد ترکیبی کامپوزیت  برای کاهش  سطح مقطعی رادار ساخته شد و به ادعای اسرائیلی ها  لاوی سطح مقطعی کمتری نسبت به اف۱۶ دارد .جنگنده توان رسیده به سرعت ۱٫۶ ماخ را داشت و بیشترین برد ان به سه مخزن سوخت خارجی ۳۷۰۰ کیلومتر بود.

از نظر الکترونیک کاملا اسرائیل بود  و توسط البیت سیستم تجهیز شد. رادار این جنگنده از نوع EL-2032 بود که دارای بیشترین برد ۱۵۰ کیلومتر بود و توان درگیر همزمان  با دو هدف را داشت . رادار توان پایینگری بسیار مناسبی بود و توان کشف اهداف متحرک  روی زمین  ویا  شناورهای روی دریا  را داشت  و توان ناوبری و تعقیب پستی بلندی زمین  را نیز داشت . این رادار از راداراف۱۶ ای و بی برتر بود و توانایی مشابه رادار اف۱۵ ایگل داشت. دارای  هشدار دهنده  رادار، سامانه تشخیص دوست از دشمن، ناوبری و ارتباطی  ساخت اسرائیل بود و از یک  رایانه قابل برنامه ریزی چند ماموریتی برای   برنامه  ریزی روش  انجام ماموریت به صورت خودکار بدون دخالت  خلبان بهره میبرد

در کابین دارای یک اچ یو دی و دو نمایشگر چند کاره  تک رنگ بود که انها نیز در البیت سیستم طراحی شده بودند و دارای  هوتاس برای کاهش بار کاری خلبان و دید مناسب برای نبرد داگ فایت بود .

طرح ورودی هوایی لاوی که تغییه فن موتور پوشانده شده.این طرح نسل پنچمی ها است

لاوی  مانند کفیر از یک توپ ۳۰ م م تک لول دفاع استفاده می کرد. این  توپ بر روی جنگنده میراژ ۳ و کیفر نصب بود و از دید اسرائیلی ها  اگرچه سرعت  اتش بالای توپ  ۲۰ م م ولکان  را نداشت ولی قدرت تخریبش بالا بود  از جمله زمانی که بر ضد یک هدف زمینی استفاده می شود .

دارای هشت جایگاه خارجی برای حمل ۷ تن سلاح بود. ترکیب جایگاه های لاوی شامل یک جایگاه نوک هر بال،  دو عدد زیر هر بال و یک عدد زیر بدنه بود و یک جایگاه نیز کنار ورودی هوا قرار داشت که برای حمل غلاف نشان گذار لیزری و یا جنگ الکترونیک بود. جنگنده توان شلیک موشک پایتون ۳ و سایدواندر  را داشت و  اگرچه رادار توان درگیر همزمان  با دو هدف را داشت ولی صحبت  از اسپارو در میان نبود. البته صدرصد در صورت عملیاتی شد ان نیز در دهه بعد  با ساخته شدن موشک  امرام،  همانند  اف۱۶ مسلح به امرام می شود. توان حمل بمب لیزری ، موشک  ماوریک  موشک ضد رادار و موشک ضد کشتی گابریل را داشت و می توانست  تا ۱۸ بمب سقوط ازاد مارک ۸۲ را حمل کند و در سه جایگاه خارجی سه مخزن سوخت خارجی را حمل می کرد

لاوی قرار بود یک جنگنده تک سرنشینه باشد ولی هر دو  مدل پیش نمونه ان دو سرنشینه بود زیرا قرار بود بعد از طی مراحل ازمایش   این سه فروند خلبانان لاوی را  اموزش دهند. برای نامه  شامل سفارش اولیه  ۸۲ فروند شامل تعدادی نسخه اموزشی نیز بود

لاوی و کفیر 

لاوی و کفیر

ولی واقعا سر برنامه لاوی چه پیش امد.

حدود ۱۸ ماه بعد از اولین پرواز در حالی که از پنچ پیش نمونه سفارشی دو فروند به پرواز در امده بدنه  و سه فروند دیگر در مراحل مختلف تولید  برنامه به یکباره لغو شد. در مرحله اول چندی بعد از نخستین  پرواز لاوی، امریکا کمک مالی به برنامه را لغو کرد کمک مالی که خود از روز اول قول ان را داده بود . اسرائیل پول لازم برای اجرای برنامه را نداشت از این رو سرمایه گذار اصلی امریکا بود ولی امریکا  بعد از مشاهده توانایی لاوی که برابر با اف۱۶ بود نگران شد که این جنگنده تبدیل  به یک رقیب برای اف۱۶ و حتی اف۱۸ شود از این رو کمک مالی در این برنامه را به دلایل مختلف قطع کرد. روز اول  لاوی قرار بود یک جنگنده تهاجمی ساده و ارزان باشد قرار نبود یک جنگنده چند منظوره از اب در اید .در ان زمان این سیاست  یک بار دیگر نیز اجرا شده بود زمانی که بودجه برنامه جنگنده اف۲۰ نیز با وجود داشتن مشتری خارجی به همین دلیل لغو شد . با کنار رفتن امریکا  فشار بر روی این طرح از طرف مجلس اسرائیل افزایش یافت. انها تا ان زمان یک نیم میلیارد دلار هزینه کرده بودند و هنوز یک میلیارد  دلار دیگر بودجه لازم بود ولی از دید  نمایندگان شما می توانستید  به راحتی اف۱۶ بخرید که در دسترس است و هزینه توسعه هم نمیخواهد بدهید

برخی از جمله وزیر دفاع وقت اسرائیل موشه ارنز خواهان ادامه طرح شد زیرا این طرح توانست  بود  کمک بسیار بزرگی برای توسعه فناوری در اسرائیل بکند ولی وزیر خزانه داری وقت با ارائه اماری از میزان بیکاری در  اسرائیل در همان سال مدعی شد که میتوان با هزینه ای که حالا اسرائیل باید تنهایی برای لاوی بپردازد ده ها هزار نفر را صاحب کار کرد. نکته جالب این است بسیار معتقدند در ان زمان پنتاگون در محاسبه میزان هزینه باقی مانده برای این پروژه  به اسرائیلها عدد درستی نداد تا تحت فشار مالی  این برنامه ،   کنگره اسرائیل بودجه را قطع کند و  البته در نهایت در ۳۰ اوت سال ۱۹۸۷ چنین کرد( گفته می شود  بعد از لغو برنامه فرمانده وقت نیروی هوایی اسرائیل  در  مصاحبه  با یکی از روزنامه های اسرائیل می گوید ” ما یک شیر  جوان سرحال داشتیم  که توسط دوستمان(امریکا) شکار شد”)

با وجود  لغو  برنامه لاوی ولی بسیاری از فناوری های که برای این جنگنده توسعه یافت بعدها به کار امد . مثلا رادار ایی ال ۲۰۳۲ این جنگنده روی برخی از کفیرهای که به کشورهای امریکای جنوبی تحویل داده شد، میگ۲۱  لنسر رومانی ،اف۴ فانتوم ترکی،تجاس هندی، تی ۵۰ گلدون  ایگل کره جنوبی، اف۵ مراکشی و شیلی ، سی هارییر هندی برخی از اف۱۶ اسرائیلی  و چند جنگنده دیگر نصب شد و یا سامانه های هشدار دهنده و جنگ الکترونیک ان نیز اکثرا روی جنگنده های که در بالا به انها اشاره  شد و همچنین جنگنده های نیروی هوایی اسرائیل نصب شد. حتی گفته میشود چین برنامه جی ۱۰ خود را با خرید فناوری لاوی و یا  دست کم بخشی از فناوری لاوی  توسعه داده البته خود چین این مسئله را رد میکند ولی شباهت ظاهری این دو جنگنده زیاد است

فرمانده وقت نیروی هوایی اسرائیل و شیمون پرز

لاوی می توانست  یک جنگند موفق مانند اف۱۶ باشد و در بازار برای خود نامی دست پا گند  ویا  دست کم پنتاگون این چنین فکر میکرد که ان را در نطفه  خفه کرد

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منبع :http://jangaavaran.ir/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%87-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C/